Akoestiek in de Woonomgeving-deel 3
In een reeks van drie artikelen wordt er ingegaan op akoestiek in de woonomgeving door Toine Dingemans van de firma SoundScapeS. Dit is het derde en laatste artikel van deze reeks "Akoestiek in de woonomgeving".
Akoestiek is Zaligmakend voor de Klank
Dit grootste van de drie misverstanden over akoestiek heeft te maken met een restant van het mysieke aura rondom het hele onderwerp. Het is zonder meer waar dat aandacht voor akoestiek de klank van een gemiddeld goede set kan veranderen in een weergave waar je eerder alleen maar van kon dromen. Maar dat zal niet altijd en overal het geval zijn en al zeker niet automatisch! Heel vaak omvat aanpak van akoestiek in de woonkamer niet alleen een pakketje maatregelen, maar ook een pakketje compromissen om te sluiten. Als volledige plafondbehandeling niet mogelijk is, maar akoestisch gezien wel wenselijk, zal de verwachting omtrent het resultaat van de akoestische maatregelen ietwat bescheidener moeten worden gehouden.
De hardheid van het geluid, zoals die bij heel wat geluidsinstallaties op de voorgrond komt, is lang niet altijd het gevolg van de akoestische omstandigheden. Het is ook het gevolg van een weg die heeft geleid tot aanschaf van die apparatuur. Misschien is het zelfs wel zo dat aandacht voor akoestiek juist ervoor kan zorgen dat een ongelukkige apparatuurmatch snel door de mand valt! Zo kan het lijken alsof akoestische optimalisatie het probleem erger heeft gemaakt, ondanks dat het op andere fronten verbetering heeft gebracht.
De allerbelangrijkste factor die in huiselijke omstandigheden de kwaliteit van de weergave naar beneden haalt is bijna altijd de opstelling van de luidsprekers en de luisterplaats. Om maar met de deur in huis te vallen: aandacht voor akoestiek kan nooit de schadelijke gevolgen tenietdoen die veroorzaakt worden door een gecompromitteerde of slechte
opstelling van luidsprekers en luisterstoel, terwijl dat eigenlijk wel de kern is van het misverstand dat hierover heerst. De staande golven die bij een slecht gekozen opstelling hoorbaar worden zijn zelden te compenseren middels bass-management. Daar helpt alleen een betere opstelling – een waarbij staande golven minder storend worden aangesproken. En daar zit dan het probleem, want heel vaak is het gewoon niet mogelijk om in de woonkamer een fundamenteel andere, maar betere opstelling te kiezen. Wanneer ik een dergelijke situatie tegenkom bij de klant, zal ik er altijd op wijzen waar de beperkende factor ligt, en tegelijkertijd trachten om het verwachtingspatroon van de klant te achterhalen en, indien nodig, bij te stellen tot een realistische waarde.
Navolgende stelling is een verifieerbaar gegeven:
Kwaliteitsweergave van muziek thuis rust op drie peilers: Hardware, opstelling en akoestiek.
Succes bij het streven naar kwaliteitsweergave zit niet in aandacht voor het één en verwaarlozing van het ander, maar in het pogen om het aantal compromissen op elk van de drie gebieden zo beperkt mogelijk te houden. Daarbij is het goed om te beseffen dat problemen die worden veroorzaakt op het ene gebied, nooit door maatregelen op een ander gebied kunnen worden opgelost. Ofwel: opstellingsproblemen kunnen niet akoestisch opgelost worden, en akoestische problemen kunnen niet met nieuwe hardware worden opgelost (uitgezonderd met DSP ten behoeve van het elimineren van staande golfpieken, maar dat is dan weer niet direct akoestiek…).
Aandacht voor akoestiek is dus nooit zaligmakend, als in een gegeven situatie de opstelling van luidsprekers en/of luisterstoel het probleem is. Alhoewel aandacht voor akoestiek verbetering zal brengen, zal die op andere gebieden liggen en wel degelijk gunstig doorwerken in de totaliteit van de weergave, maar niet op het punt van de grote problemen rondom de opstelling. Opstellingsproblemen hebben ofwel te maken met staande golven en ruimteresonanties, ofwel met gebrekkige ruimtelijke eigenschappen door de nabijheid van wanden. Ofwel met een combinatie van die twee. Bij een gebrekkige opstelling helpt alleen… een betere.
Als akoestiek echter een van de gebroken of ontbrekende schakels is in een overigens fraaie en sterke ketting, kan het beslist wel zaligmakend zijn om er aandacht aan te schenken. De problemen die direct met akoestiek samenhangen spelen zich af op het gebied van nagalmtijd en op het gebied van reflecties. Daarvan is alleen de factor nagalmtijd goed meetbaar. Op basis van interpretatie van die metingen en van een luisterervaring kan een plan van aanpak worden uitgewerkt dat zich richt op het corrigeren van de frequentie-afhankelijke nagalmtijd en op het beheersen van reflecties die storend zijn voor de opbouw van het ruimtelijke beeld van de weergave.
We komen dan aan op een ander terrein, namelijk dat van de praktische aanpak van specifieke akoestische uitdagingen. Mij lijkt dit een onderwerp te zijn voor een eventueel volgend artikel, maar u zou er ook het nodige over kunnen lezen op de website van SoundScapeS. Zie hiervoor de pagina met leesvoer: www.soundscapes.nu/lectuur.html
Ik wil hier met name nog het artikel “De praktijk van Nagalmbeheersing” noemen, aangezien dit zeer verhelderend kan zijn om u te helpen een beter beeld te krijgen van akoestische uitdagingen in de thuissituatie.
Dit artikel is hier te vinden: www.soundscapes.nu/nagalm.htm
Hier vindt U het eerste deel van deze artikelen reeks van akoestiek in de woonomgeving : deel 1
Hier vindt U het tweede deel van deze artikelen reeks van akoestiek in de woonomgeving : deel 2
Informatie : http://www.puresound.be/bedrijven/soundscapes/ SoundScapeS (Thuis in akoestiek thuis)