Tekst en foto's : Rene van Es | 25 september 2013 |  <   > |
TAGS: Recensies |

Blumenhofer Genuin FS 2 luidsprekers - Cornu in optima forma

Na meerdere bezoeken aan het bedrijf Blumenhofer Acoustics te hebben gebracht, diep verstopt in een natuurgebied in Beieren, heb ik eindelijk de kans en de tijd om een fors uitgevallen Blumenhofer thuis aan de tand te mogen voelen. Leken gewicht en afmetingen eerst een beperking, al snel werd duidelijk dat de Genuin FS 2 prima te plaatsen is in een appartement zonder lift. Na enig schuiven met de speakers, het afstellen van de hoorn en het aanpassen van de basreflexpoort stond niets meer in de weg om langdurig en vele malen de versterkers op te stoken. Daarbij kreeg ik wederom de bevestiging, dat kastinhoud en akoestische koppeling van drivers nog altijd de natuurwetten volgen en nooit in de vergetelheid mogen geraken.

Hoe bouw je een systeem?

De Genuin FS 2 bestaat uit twee afzonderlijke delen, die tijdens de aflevering worden samengebouwd. De kast bevat een 30 cm woofer met een papieren conus, die aan de randen door Blumenhofer wordt gecoat. De grote stofkap in het midden van de conus is deels open, zodat de speaker meer lineair zal kunnen bewegen. In de bodem van de kast vinden we een basreflex-opening die zijn geluid kwijt kan over de grond. Slim, want op die manier ontstaat geen hoorbare poortruis en mag de luidspreker dichter bij de muur staan. De kast is geheel met de hand vervaardigd uit 25 mm dik berkenmultiplex en echte houten delen, met kersen en walnoot als standaard fineersoorten. Bij de natuurliefhebber Thomas Blumenhofer zijn op verzoek en tegen meerprijs vele fineerafwerkingen leverbaar. Ook een zijdeglans lak behoort tot de opties. De kast is aan de onderkant vastgemaakt op een metalen frame waar de overmatig grote spikes in worden geschroefd. Door de spikes minder ver of juist verder uit te draaien is de basweergave te beïnvloeden. Het is vrij gemakkelijk om zo de afstemming van de poort uit het frequentiegebied te halen waar in de luisterruimte mogelijk staande golven optreden. Bovendien is het fijn dat de invloed van een harde vloer of van vloerbedekking door middel van de afstelling (deels) teniet kan worden gedaan. Volgens specificatie loopt de woofer door tot 36 Hertz, waar het -3 dB punt ligt. Ondanks de conusdiameter van 30 cm blijkt de woofer prima in staat om een scheidingsfrequentie van 1150 Hertz aan te houden, waarna de tweeter het werk overneemt tot voorbij 20 kHz. Er wordt door Blumenhofer niet alleen aan de woofer gesleuteld, de tweeter is nog veel meer een eigen ontwikkeling. Het is een compressiedriver met een 75 mm titanium membraan, die in een metalen frame bovenop de wooferbehuizing wordt vastgezet. Aan de mond van de compressiekamer monteert Blumenhofer een door hem zelf ontwikkelde hoorn, gefreesd uit MDF en daarna zwart gelakt. In tegenstelling tot de goedkope plastic hoorns die de meeste fabrikanten gebruiken, heeft de Blumenhofer hoorn geen last van resonanties en kan de hoorn optimaal worden gevormd op een CNC freesbank. De aansluiting van de tweeter naar het filter wordt gemaakt met korte kabeltjes aan de bovenkant van de kast. De daadwerkelijke connectie naar de versterker is een zware bi-wire terminal achterop de kast zelf. Door de tweeter naar voren of naar achteren te schuiven is een optimale afstand in te stellen ten opzichte van de luisterpositie en de woofer, zodat een perfect impulsgedrag wordt bereikt, eventueel meetbaar, vooral hoorbaar. Het rendement van het tot 150 Watt belastbare systeem is 94 dB voor 1 Watt op 1 meter afstand bij een nominale impedantie van 8 Ohm. Voor buizenversterkers is een impedantiecompensatie-netwerk ingebouwd, te activeren met een bruggetje. De kast meet in totaal 1112 x 332 x 455 mm en weegt een slordige 45 kilo. Blumenhofer Acoustics levert op de Genuin FS 2 een garantie van 10 jaar.


(De grote stofkap in het midden van de conus is deels open)

De omgeving

De importeur die de speakers kwam leveren, trok zijn neus een beetje op vanwege het feit dat ik met een transistorversterker werk. Zijn praktijkervaring is dat buizen en Blumenhofers erg goed combineren, maar ik weet dat een transistorversterker van Einstein de FS 2 naar eenzame hoogten kan tillen. Dus ga ik voortvarend aan de slag met een mijn Audia Flight transistorcombinatie, bestaande uit de Flight 50 klasse A eindtrap en een Strumento No.1 lijnversterker. De bron voor digitaal opgeslagen muziek is een NAD M50/52 digitale muziekspeler met daarachter een Esoteric D-07 digitaal/analoog-converter. De analoge bron bestaat uit een Transrotor Super Seven loopwerk, een SME 5009 arm, een Transfiguration Axia element en een HAT buizen phonovoorversterker met een eigen HAT powergenerator. Bekabeling is grotendeels afkomstig van Crystal Cable, daarnaast van Yter en Supra. De stroomvoorziening maakt gebruik van Kemp filters en andere Kemp of Supra materialen. De luidsprekers plaats ik op Ikea Lämplig planken, met geen andere doel dan het beschermen van mijn vloer tegen beschadigingen die het gevolg kunnen zijn van veelvuldig wisselen van en schuiven met luidsprekers. De speakers staan 80 cm van de achterwand, ruim een meter van de zijwanden en 2 meter uit elkaar, alles gemeten op het midden van de baffle.

Met digitaal aan de haal


(Blumenhofer Genuin FS 2)

Zoals altijd gaat er minimaal een week voorbij waarin intensief naar een luidspreker of een apparaat wordt geluisterd alvorens ik ga zitten en aan de hand van muziekfragmenten probeer te beschrijven wat een consument van een systeem mag verwachten. In de afgelopen week is Enya opgevallen met de openingstrack van haar CD "A Day Without Rain". Opvallend was dat mijn vrouw ineens de kamer binnenkwam, ging zitten en keer op keer opmerkte hoezeer zij genoot van de pianoklanken. Die zijn inderdaad niet alleen fraai opgenomen, ze worden ook nog eens erg fraai afgespeeld. Met daaromheen een diep laag dat mooi de kamer vult en ruimtelijke stemmen. De Genuin FS 2 gaat hier prima mee om, laat de muziek los in de ruimte en zorgt met de lage tonen voor een draagvlak waarop de rest kan drijven. Daarop voortbordurend heeft Enya ook "The Celts" gemaakt waar op de eerste track de piano is vervangen door slagwerk. Weer komt dat grote en gemakkelijke beeld naar voren dat zo losjes geprojecteerd staat. Een beeld dat doorspekt is met details en waar stemmen tegelijk een eenheid vormen en toch individueel te onderscheiden zijn. Ik durf het volgende haast niet op te schrijven, zo vaak gebruik ik dit nummer als referentie, maar de Blumenhofer geeft het zo imposant weer. Dus toch Infected Mushroom met "Avratz" door de mangel. De twee 30 cm woofers komen synchroon in beweging en drukken de lage tonen de ruimte in, met een gemak dat aantoont dat er niets boven conusoppervlak gaat als het echt stevig moet zijn in het laag. De snelle hoorns voor de hoge tonen laten de percussie stromen, waarbij het opvallend is hoe de woofer, die gezien de afmeting nooit zo snel kan zijn als het 75 mm membraam van de tweeter, toch moeiteloos de tweeter volgt. De FS 2 speelt zeldzaam homogeen, iets dat je niet direct verwacht gezien de bouw en de afmeting van het systeem. Dan kan het niet anders dan dat het filter heel secuur van opzet is. Een tweede randvoorwaarde is de mogelijkheid om de tweeter van positie te veranderen om zo de looptijdverschillen op de luisterpositie uit te bannen. Als de tweeter eenmaal juist staat afgesteld, iets dat gemakkelijk op het gehoor kan geschieden, dan wordt het geluid vloeiend, verdwijnt een laatste restje scherpte en worden woofer en tweeter één.


(De tweeter in het metalen frame, bovenop de woofer)


(Blumenhofer eigen ontwikkelde hoorn, gefreesd uit MDF en zwart gelakt)

Van gekunstelde muziek over naar puurheid met Eva Cassidy. Haar uitvoering van "Time After Time", het nummer dat bekend werd door Cindy Lauper, is niet gemakkelijk weer te geven. Eva had namelijk een geweldige stem, tegelijk kon ze door haar kracht nogal eens harde "s"-klanken neer zetten. Daar ben je toch bang voor op een hoorn. Overbodig bij een FS 2; de Blumenhofer is helemaal niet scherp van klank. De gitaar die de dame tokkelt is volkomen natuurlijk in formaat en maakt een duidelijk onderscheid tussen de snaren en de kast. Daarbij maakt de stem duidelijk dat Eva zit en de gitaar op schoot heeft. Heel belangrijk: niet alleen de gitaar is op ware grootte maar ook haar stem. Te vaak wordt een stem te groot of te klein neergezet. Dit vraagt naar meer en het vergelijkbare "Kathy’s Song" vindt op aangename manier de weg naar mijn oor. Als gitaar zo mooi is, dan moet piano dat ook zijn. Van een heel andere orde dan de groteske vleugel van Enya is de piano van Holly Cole op haar muziek "My Foolish Hart". Hoe gemakkelijk waant de luisteraar zich in een kleine club waar op het podium een dame in de microfoon kweelt, waar zij kennelijk een liefdesverhouding mee heeft. Terwijl elders op het podium een jonge pianist de toetsen aanslaat, sigaret in de mondhoek, een half leeg glas bier binnen handbereik. Een bassist die graag wat bijverdient om zijn studie te bekostigen, speelt met jeugdig elan en volgt de piano die leidend is in deze muziek. Zelden was Holly zo geloofwaardig als op de Genuin FS 2 die nu de huiskamer vult met aangename klanken. Als even later "Cruisin" klinkt van dezelfde CD "Girl Talk" dan is het de percussie die in eerste instantie de meeste aandacht trekt vanwege de snelheid in weergave. De sfeer van de kroeg blijft alsmaar hangen, dat is knap van deze luidspreker. Mogelijk ook inherent aan de hoorn en grote woofer, waar ook podiumweergevers heel vaak mee zijn uitgerust. Van Canada, waar ik Holly Cole meestal plaats, naar de andere kant van de wereld. Kent u hem nog van alle beurzen en demo’s? Hugh Masekela met "Stimela (The Coal Train)". Heel lang heb ik dit niet gespeeld, maar ik verwacht met de FS 2 een spectaculair resultaat, dus zet ik het volume extra ver open. De verwachting wordt waargemaakt met een breed neergezette band, een basdrum die voor klappen zorgt, de trompet die heel fraai van klank is en niet naar scherpte neigt en die tegelijkertijd vol aanwezig is om zijn specifieke klank vast te houden. Percussie is puntig en snel. De hoogte-afbeelding is minder met de CD, maar dat kan net zo goed de opname zijn die mij parten speelt. In plaats van dicht te lopen bij hogere volumes lijkt het eerder dat de luidsprekers het steeds meer naar hun zin krijgen. Dynamiek wordt moeiteloos gevolgd en een hoge geluidsdruk vormt geen enkel probleem. Hoogstens voor de buren. De opbouw van de stem van Masekela zelf, de zangers en de band, is mooi in laagjes in de diepte neergezet. Alles heeft een natuurlijke plek gekregen.


(Blumenhofer 30 cm papieren woofer met deels open stofkap en gecoate randen)

Analoog ligt voor de hand

Bij Blumenhofer hoort vinyl. Bij mijn bezoeken aan het bedrijf draaiden wij vrijwel uitsluitend grammofoonplaten. Ver terug in de tijd gaan we met The Weavers en het nummer "Guantanamera" van hun reünie-LP, oorspronkelijk opgenomen in 1963! De muziek doet erg denken aan zingen bij het kampvuur met de padvinderij, volkomen misplaatst in het huidige tijdsbeeld van iPod, iPhone en iPad, maar oh zo leuk. De opname is gemaakt met drie microfoons en dat laat de Blumenhofer erg horen. Uiterst links en rechts, met de stem van Ronnie Gilbert in het midden. Dat men op een podium staat in een grote zaal komt minder uit de verf dan ik met andere luidsprekers kan bereiken. Zonder het klappen van het publiek zou ik echt denken dat het een studio-opname is. Mede omdat de stemmen en de instrumenten zo perfect uit de luidsprekers komen. Intens goed verstaanbaar; daar scoort de FS 2 hoge punten mee. Openheid, detailweergave, dynamiek en natuurlijkheid vormen de aantekeningen tijdens het recenseren. De klank van de Blumenhofer valt in de categorie aangenaam en welkom. Lang niet gespeeld, wel erg fraai, is de LP "Love Is The Answer" van Barbra Streisand. Haar vertolking van "Ne Me Quitte Pas" zou Willem Duys waarschijnlijk elke zondag hebben willen draaien in zijn Muziek Mozaïek (ja, ik ben al zó oud). Ik ben geen enorme fan van de dame, met uitzondering van haar rol in de film Yentl, maar dit is toch ook heel erg mooi en gevoelig in al zijn eenvoud. Ik laat de LP gewoon nog even doordraaien, een recensent mag best genieten onder het luisteren. Om vervolgens door te gaan met Diana Krall. Haar "Live In Paris" is gewoon een must voor de Genuin FS 2. Neem nu eens "Devil May Care". Stuwend van energie in het liveconcert. Pianospelen kan de dame als de beste, een lekkere band erachter, snel slagwerk, geplukte bas, geweldig ritme. Welnu, dat ritme zit er zeker in, stilzitten is na de intro geen optie meer, het swingt als nooit tevoren en raakt me vol in het hart. Dan volgt de drumsolo en plots gaat de Blumenhofer uit zijn bol, echt groot neergezet en levensecht. Wat een heerlijke uitvoering van deze klassieker voor Jazz-zangeressen. Moet ik u nog iets vertellen over "A Case Of You"? Of gelooft u wel dat Diana ook daarmee de bloemen buitenzet? Voor zit soort muziek is een hoorn met een hoog rendement gewoon zó ontzettend lekker. Vooropgesteld dat het een hoorn is die voldoet aan een hoge kwaliteitstandaard, zoals een Blumenhofer Genuin FS 2.


(Verstelbare spikes)

Slotakkoord

Misschien hebt u in het hele verhaal de weergave van klassieke muziek gemist. Dat is uitsluitend een kwestie van ruimte om te schrijven. Natuurlijk is klassieke muziek langsgekomen. Van ingetogen barok tot aan vol orkestwerk. Net zo als dat er jazz, pop, vocaal en instrumentaal werk is gespeeld. Het maakt niet uit wat u de FS 2 voert, hij geeft het weer met een enorm gemak, een grote openheid, veel detail, enthousiasme en tegelijk zo nodig ingetogenheid. Elk instrument heeft een plaats, behoudt zijn klank en krijgt de ruimte. Wat mij betreft is het ongelofelijk knap hoe Thomas Blumenhofer het voor elkaar krijgt om een 30 cm woofer zo fraai te combineren met een hoorntweeter. Een echte hoorntweeter met een compression driver en geen plastic fluthoorn met een simpele dome tweeter erachter. Hebben hoorns nogal de neiging te bundelen en te "schreeuwen", welnu, de FS 2 doet dat absoluut niet. Onder de specifieke kenmerken van de Genuin FS 2 moet snelheid worden genoemd. Want juist die snelheid maakt het geluid "echt en natuurlijk". Wie houdt van een weergave die de aandacht trekt en de aandacht vast weet te houden, kan met deze luidspreker zijn of haar lol op. Meerdere malen mocht ik al kennismaken met het systeem, bij Blumenhofer zelf en op beurzen, maar het is de eerste keer dat hij bij mij thuis te beluisteren is. De verwachting was hooggespannen, gezien de eerdere luistersessies, en die is waargemaakt. Zelfs al moet de FS 2 noodgedwongen in een huiskamer staan en niet in de enorme ruimte die Blumenhofer in zijn bedrijf heeft, het is en blijft een geweldig systeem voor iedereen die gevoel heeft voor muziek en die het budget en de ruimte heeft om de Genuin FS 2 te plaatsen. Deze Blumenhofer zal optisch misschien imposant aandoen met zijn grote woofer in een slimme basreflex-behuizing, of vanwege de losse hoorntweeter op de bovenkant, maar laat dat geen struikelblok zijn om eens uitgebreid zelf kennis te maken met dit uitermate fraaie systeem dat mij keer op keer weet te boeien.


(Bi-wire aansluiting)

Prijs:

Blumenhofer Genuin FS 2 € 14.950 per paar

Importeur:

Music2 audio import

Honselersdijk

E-mail: info@music2.nl 

Website: www.music2.nl

Gebruikte apparatuur:

Analoog:

- Transrotor Super Seven 40/60alu/TMD platenspeler

- Transrotor/SME 5009 pickup-arm

- Transfiguration Axia low output MC-element

Digitaal:

- NAD M50 digitale muziekspeler

- NAD M52 muziekopslag

- Esoteric D-07 D/A-Converter

Versterking:

- H.A.T. PH-2 phonovoorversterker met PHS-2 voeding

- H.A.T. Clean Power Supply

- Audia Flight Strumento No.1 lijnvoorversterker

- Audia Flight 50 eindversterker

Luidsprekers:

- Blumenhofer Genuin FS 2

Stroomvoorziening:

- Netsnoeren: Crystal Cable Power Reference, Crystal Cable Power Ultra, Supra LoRad (DIY), , Siltech SPX-10

- Netfilter: Kemp Elektroniks Power Source, Kemp Elektroniks Balanced Isolator Source

- Netspanning: Kemp Elektroniks Quantum Approach plug, Supra MD-06 EU Mk II verdeelblok, gescheiden audiogroep, AHP glas- + Neozed zekeringen

Kabels:

- Interlinks analoog: Crystal Cable Connect Ultra, Crystal Cable Connect Reference, Yter XLR

- Interlinks digital: Apogee Wide-Eye

- LS-kabels: Crystal Cable Speak Reference

Accessoires:

- Meubel: Quadraspire QAVX, Gingko Audio platform

- Overig: Acoustic System diffusers, Acoustic System Resonators Basic + Silver, Hanss Acoustics platenwasmachine, Oehlbach Phaser, WBT Nextgen connectors, Ikea Lämplig planken