Optische interlinks QED, Goldkabel en Van den Hul
Opmerkelijke verschillen in klankmatig resultaat.
Veertig jaar geleden klonken alle kabels hetzelfde. Dat wil zeggen: ze klonken natuurlijk helemaal niet hetzelfde, maar de kabel als klankmatig relevante entiteit was toen nog niet ontdekt en erkend. Dat is nu wel anders: de invloed van interlinks, luidsprekerkabels en lichtnetkabels op de sound van een serieus audiosysteem staat buiten kijf; in topsystemen hebben kabels zelfs componentstatus. Bij interlinks hebben we het hier over draadjes die een analoog signaal voeren, kortweg over analoge interlinks. Met de opkomst van losse DAC’s en streaming audio hebben interlinks die het muzieksignaal in digitale vorm verplaatsen aan belang gewonnen. Deze digitale interlinks zijn er in een elektrische (“coax”) en een optische (“Toslink”) variant. Een veelgehoorde opvatting is dat alle digitale kabels hetzelfde zijn omdat deze immers slechts nullen en enen vervoeren. Ik vraag mij dan altijd af hoe mensen zich de verplaatsing van zo’n nul of een in een coaxkabel voorstellen (“Kijk Piet, daar liep een 1”). Uiteraard hebben we hier te maken met spanningspulsjes en die spanningen zijn net als bij analoge interlinks in beginsel ontvankelijk voor storende invloeden (inwerking van elektromagnetische velden, verontreiniging van het signaal (ruis)). Het zal dus wat kunnen uitmaken of de coaxkabel tig keer is afgeschermd of niet en of de geleider erg zuiver is of niet enzovoort. De klankmatige verschillen zijn hier echter wel beduidend kleiner dan bij analoge verbindingen; uit eigen ervaring weet ik dat het verschil tussen een coaxkabel van 100 of van 1000 euro marginaal kan uitvallen. En hoe zit het nou met de optische variant? De algemene opvatting is dat optische kabeltjes nog minder -tot niet- storingsgevoelig zijn; de verschillen zouden hier logischerwijs nog kleiner zijn. Onlangs bleek mij dat dit toch heel anders ligt en dat was de aanleiding voor dit stukje.
Een klein maar fijn Home Cinema Systeem
Naast twee hoogwaardige stereosystemen ben ik in het bezit van een klein maar fijn Home Cinema Systeem. De basis wordt gevormd door een Smart TV van Samsung, een AV-versterker van Marantz en het Oreus luidsprekersysteem van Infinity. De subwoofer van Infinity heeft plaats moeten maken voor de veel betere (en veel duurdere) PV1D van B&W. Mwah, leuk, maar nog steeds standaardkwaliteit, hoor ik de lezer mompelen. Nou ja, in zoverre … dit setje krijgt ongeveer dezelfde voedingsspanning als mijn hoofdsysteem en profiteert dus ten volle van alle toegepaste filters en netkabels. De AV-versterker heeft een Furutech zekering en staat op Ceraballs Universal, de luidsprekerkabels zijn van hoge kwaliteit, enzovoort. Moraal van het verhaal: als je een standaardsetje behandelt alsof het high end is, wordt het geen high end, maar wel een aardig stukje beter. In ieder geval beleef ik aan dit systeempje veel plezier bij het kijken naar films en het streamen van muziekclips van YouTube. Bij dat streamen ben ik aangewezen op een optische verbinding tussen TV en versterker. En daar ging het onlangs helemaal mis … opeens zat ik zonder geluid.
Van den Hul versus Goldkabel
Wat bleek? Een connector van de Van den Hul Optocoupler was finaal afgebroken! Zou bij het aansluiten mijn grove motoriek de boosdoener zijn geweest?! Ik vond nog ergens een optisch kabeltje van het merk Goldkabel en sloot ‘m aan. Het betreft hier een type met knotsen van vergulde connectoren (??, vergulden heeft hier geen zin) van naar schatting 40 euro. Wie schetst mijn verbazing … al bij de eerste tonen hoorde ik een duidelijk gewijzigde klankbalans. Waar de Optocoupler een ware orgie van details in het hoog presenteert, was de klankbalans van de Goldkabel veel donkerder, met veel minder hoog, een robuuster middengebied en afgronddiep laag. Wat is dit nu weer?! Ik registreerde ook nog een inspeeleffect; na een uurtje spelen kwam de klank wat meer in balans, maar het leek nog steeds niet op de sound met de Optocoupler. Wat?! Optische interlinks die zeer verschillend klinken? Optische interlinks die moeten inspelen? Geloof je het zelf? Nou nee, ik zou het zeker niet geloven als ik het niet zelf had ervaren … .
QED Reference Optical Quartz
Gezien het grote verschil tussen de Van den Hul en de Goldkabel kwam ik op het idee een nog wat duurder -en hopelijk beter- interlinkje te proberen. Op basis van reviews en algemene overwegingen viel mijn keus op de Reference Optical Quartz van QED die 120 euro moet kosten. En ja hoor, dit bleek inderdaad duidelijk de beste van de drie. Een zeer afgewogen en evenwichtige sound met veel detail in het middengebied, verfijnd en mild hoog en nauwkeurig, strak laag; dat mag inderdaad wel wat kosten. Voor twijfelaars en sceptici is er altijd het overtuigende criterium van de verstaanbaarheid van zang: hoor je opeens woorden in plaats van klanken, dan is het verschil niet te ontkennen. En ik hoor nu inderdaad beter waar Lady Gaga het over heeft … .
Conclusie
In tegenstelling tot de algemene perceptie bestaan er wel degelijk significante klankverschillen tussen optische interlinks. Deze kunnen op een systeem uit de gegoede standaardklasse al goed hoorbaar zijn. Het verdient dus aanbeveling daar een paar tientjes meer voor uit te trekken.
