Tekst: ©CharlesVeg©puresound.be | 21 juli 2017 |  <   > |
TAGS: Recensies |

Vorm volgt functie (deel 2)

Het is nu 5 jaar geleden dat Onno Kiviet me vroeg om voor Puresound te gaan schrijven. In eerste instantie had ik me een jaar aan hem verbonden. Het werk, de collega’s en zeker de reacties van de lezers waren zo leuk dat ik er mee ben doorgegaan. Een van mijn eerste artikelen ging over vorm en functie. Nu is design naast audio een van mijn grote passies en ik heb daarom het artikel met nieuw fotomateriaal geactualiseerd.

Vorm volgt functie

Het idee van het artikel begon met onze goede vriendin Carmen. Ze zit in het management. Ze heeft daar zelfs een opleiding voor, wat niet gebruikelijk is in dit soort kringen. Ze heeft echter eerst het conservatorium afgemaakt met als instrument piano. Om haar een plezier te doen zette ik eens de LP “Early pianoworks” op met werk van Eric Satie en gespeeld door Reinbert de Leeuw. Deze Philips LP is tweede hands nog ruim verkrijgbaar. Carmen vond het werkelijk prachtig, maar in dezelfde zin vroeg ze me “Wanneer ik nu die luidsprekers eindelijk eens achter de gordijnen zette ?”. Hoeveel Kefjes en B &W ’s zouden er door toedoen van Jan des Bouvrie niet vervangen zijn door een paar luidsprekers in de vorm van een “melkpak” denk je dan. En een paar maanden later wordt er dan gezegd dat de interesse voor muziek verflauwd is. Dat is niet vreemd want voor serieuze luidsprekers heb je nu eenmaal enig volume nodig. 

Een luidspreker is een meubelstuk en heeft - net als een stoel bijvoorbeeld - naast een functie ook een vorm. Je hebt stoelen in veel vormen (designs) maar bij de koop moet hij goed zitten anders krijg je er spijt van. Bij een luidspreker is dat niet veel anders. In dit artikel een paar voorbeelden van luidsprekers die zeer goed klinken en het ook nog goed doen in het interieur.

B&W CM 1 en 2, DM 7, DM 6

Een van de mensen die het belang van vormgeving als eerste begreep was John Bowers, een van de oprichter van B&W. Al begin zeventiger jaren trok hij Kenneth Grange aan als vormgever van zijn luidsprekers. Voor wie het niet weet, Kenneth Grange is een van Engelands belangrijkste industriële vormgevers en hij ontwierp onder meer het Wilkinson Sword scheermesje, het Kodak fototoestel en de Engelse hogesnelheidstrein. http://blog.bowers-wilkins.com/speakers/kenneth-grange-designed-products-for-bowers-wilkins/

Zeer bijzonder vind ik nog steeds de CM 1 en CM 2 links op de foto. De CM 1 is een monitor die los gebruikt kan worden van de CM 2 eronder die alleen het laag verzorgt. Een zeer kamervriendelijk design in tegenstelling tot de DM 6 rechts op de foto, die ook wel “de zwangere pinguïn” genoemd werd.

Franco Serblin en Sonus Faber


Franco Serblin Ktêma

Sonus Faber is een merk dat uitblinkt door een goede vormgeving en afwerking. De door Franco Serblin ontworpen modellen klinken daarbij zonder uitzondering goed. Hij heeft het merk jaren geleden aan een investeringsmaatschappij verkocht en is kleinschalig opnieuw begonnen onder de merknaam Franco Serblin http://www.francoserblin.it/ Na zijn dood worden deze uitstekende luidsprekers nog steeds kleinschalig geproduceerd door zijn zoon. Ze zijn te krijgen bij de Hifiwinkel hier in Beek bij Nijmegen http://www.hifiwinkel-beek.nl/

Sonus Faber wordt tegenwoordig geïmporteerd door http://www.savoraudio.nl/ . Over het merk valt nog te vertellen dat ze vroeger nogal wat reclame maakten over de luitvorm van hun luidsprekers. Ik zou toch durven beweren dat het verlijmen van dit hout en de vele laklagen meer gelijkenis vertoont met de bouw van oude Italiaanse (water)skiboten en dan het type waar Bardot regelmatig op betrapt werd. Ook hier een voorbeeld waar vorm (die van de boot bedoel ik) de functie succesvol volgt.

Elipson

De Elipson 1303 luidspreker zit in de collectie van een bekend design museum: het Museum of Modern Art in New York (MOMA ). De Elipson 1303 is ongeveer 30 jaar in verschillende incarnaties in productie geweest.

Het Franse Elipson maakte wel meer erg fraaie producten waaronder deze 1404 en ze klinken na al die jaren nog steeds adembenemend, kan ik u verzekeren want ik heb ze nog niet zo lang geleden nog gehoord. Ik hoop dat Elipson deze luidsprekers nog eens geactualiseerd op de markt brengt, want het merk bestaat nog steeds http://www.elipson.com/fr/index.html

Blumenhofer

Blumenhofers behoren tot de best klinkende luidsprekers die ik ken. De vorm wordt sterk bepaald door het principe van de hoorn (functie). Misschien moet je even aan het uiterlijk en de grootte van de luidsprekers wennen (ze hebben ook kleinere types), maar de luidsprekers stralen een primitieve en oorspronkelijke schoonheid uit. Een tolerante partner is echter wel een voorwaarde voor aanschaf.

Thomas Blumenhofer is betrekkelijk jong en zeer actief. Dat betekent dat we nog veel mooie luidsprekers van zijn hand van hem mogen verwachten. Het merk wordt hier zeer actief op de markt gebracht door Marco de Wilde van Music2: http://www.music2.nl

Cabasse

De Fransen maken wel meer erg mooie luidsprekers met een sterke vormgeving zoals die van Cabasse http://www.cabasse.com/en/ . Dat deden ze vroeger ook al met de Cabasse Galiotes die ik als vintage luidspreker gerecenseerd heb. Mijn vrouw is in ieder geval zeer tevreden met deze mini monitoren met de uitstekende mid/laag unit in haar huiskamer. De lelijke voetjes zijn overigens experimenteel, ze worden binnenkort vervangen door betere exemplaren.

Ook bij hun nieuwe modellen zitten juweeltjes. Wat te denken van deze Coaxiale luidsprekers met aparte baskast. Puresound zou ze wel eens aan de tand willen voelen.

Tot slot 

Hiermee zijn we aan het eind gekomen van dit design onderwerp. Wat ik heb proberen aan te tonen is dat (zeer) goed klinkende luidsprekers niet lelijk hoeven te zijn. Het is aan de lezer om zijn/haar partner ervan te overtuigen. 

Het eerste artikel over "Vorm volgt Functie" kun je hier terug vinden: http://www.puresound.be/home/archive/2012/februari/article/vorm-volgt-functie/