Puresound

Nu had ik altijd gedacht dat het verschil was dat bij de standaard de aanpassing van een aantal basisinstellingen alleen kon door de kast open te maken en dat dit bij de comfort simpel met schakelaars kon. Volgens Henk was dit echter niet het enige verschil: in de Comfort zitten daarnaast nog een aantal betere (en helaas voor onze portemonnee) duurdere onderdelen. Volgens Henk klonk de Comfort zelfs nog beduidend beter dan de onlangs door mij voor Puresound geteste Surzur. U begrijpt dat ik na die woorden wel even onder de indruk was. Al pratende met Henk en zijn klant merkte ik op dat een extra voordeel van de comfort was dat deze phonotrap een schakelbaar subsonisch filter (SF) heeft. Vervolgens begon ik omstandig uit te leggen wat een subsonisch filter is en onze Friezin had het snel door: “oh een knopje waardoor je een einde maakt aan die wapperende luidsprekers als je een plaat opzet”. 

Hier een mooi voorbeeld van wapperende woofers van een kwaliteitsluidspreker 
Flash is required!

Nut en noodzaak schakelbaar Subsonisch Filter (SF)

De meeste mensen die platen draaien of op beurzen zijn geweest waar met platen gedraaid wordt kennen die wapperende woofers wel. Als je daar verder naar vraagt krijg je vaak te horen dat dit komt door lage tonen die in de muziek zitten en dat dit verder geen kwaad kan voor de luidsprekers. Dit is maar een kant van de waarheid. Die wapperende woofers worden inderdaad veroorzaakt door lage tonen, maar het is geen muziek maar een afvalproduct. Of het kwaad kan voor de levensduur van de huidige generatie luidsprekers weet ik niet, maar een jaar of dertig geleden waren luidsprekerfabrikanten er als de dood voor. Quad filterde die ultra lage tonen standaard weg (bij de nieuwe series alleen bij de phono ingang). Luxman wees in haar advertenties altijd naar dat knopje op de versterker wat altijd ingedrukt moest blijven. Kennelijk was toenmalig importeur Audioscript bang dat teveel B&W luidsprekers terug kwamen voor schade. 

Waardoor worden nu die ultra lage tonen veroorzaakt en hoe kunnen ze voorkomen worden? Grofweg drie oorzaken: 

De eerste is een houten vloer en de draaitafel die daarvan niet losgekoppeld is. Als je over de vloer loopt zullen de woofers onmiddellijk  reageren. Dit is eenvoudig op te lossen door de draaitafel los te koppelen van de vloer door een wandrek. Bijgaand een foto van een Phonosophie wandrek wat ik in mijn vorige huis gebruikte.

De tweede is een onjuiste combinatie van arm en element waardoor de resonantie- frequentie te laag uitvalt. Ik heb de euvele moed gehad om tegen Henk Niemeijer op te merken dat dit tegenwoordig wel niet veel meer voor zou komen omdat de technische verschillen tussen arm en element niet meer zo groot zijn als vroeger. Op basis van zijn ervaring was Henk het daar volstrekt niet mee eens: ik moest eens weten met wat voor een ellendige combinaties Audio Sselectief geconfronteerd werd. Ook dit probleem is op te lossen door bij de koop van een nieuw element een expert te raadplegen. De echte liefhebber kan dit advies overigens controleren via internet. http://www.vinylengine.com/cartridge_database_tools.php/#ResonanceCalculator

De derde oorzaak heeft niets te maken met de hardware maar met de software. De lage frequenties zitten gewoonweg in de plaat geperst. Ik heb nieuwe platen die te lage frequenties bevatten (Farewell Angelina van Joan Baez) en het is dus zeker geen probleem wat alleen vroeger voorkwam. Door het filteren van de frequenties onder de 15 Hz is het probleem van de wapperende woofers op te lossen. Mits het subsonisch filter goed ontworpen is zal men er ook geen noot muziek door missen want in dit frequentiegebied zit verder geen tot weinig muziek. Theoretisch zal door het filteren het geluid zelfs verbeteren want de versterker zal zich niet bezig hoeven te houden met het versterken van afval en daardoor efficiënter en dus beter functioneren. Op de vraag of het filteren onder de 15 Hz in negatieve zin hoorbaar is zal ik bij de luisterindrukken van de Blue Amp ingaan.

Faciliteiten

De Blue Amp 42 is een kastje van 15,4 cm breed, 11cm hoog en 31cm diep. Hoewel iets groter dan de Surzur blijft hij eenvoudig bij de installatie te plaatsen. Het versterkerdeel en het voedingsdeel zitten in een kast maar zijn daarbinnen zeer goed afgeschermd. 

Zoals te verwachten bij Blue Amp een gebalanceerde ingang die weer met de Van de Hul 501 gebalanceerde kabel werd aangesloten op de Oracle. De uitgang was deze keer ook gebalanceerd uitgevoerd. Dit betekent dat de Blue Amp 42 Comfort acht versterkers aan boord heeft dus zes voor de ingang en twee voor de uitgang. Met een verloopstekker kan gebalanceerd aangesloten worden. De Blue Amp is op maat te bestellen dus bij de koop kan vast en zeker gekozen worden voor een ongebalanceerde uitgang wat te overwegen is als u een ongebalanceerde versterker heeft. Overigens werken die verloopstekkers prima. 

 Voor een nadere beschouwing over de gebalanceerde opbouw van de phonotrap verwijs ik naar mijn eerdere artikel over de Surzur. Zie hier Phonotrappen saga 2: Blue amp Surzur 

Het verschil tussen de Blue Amp 42 Standaard en Comfort is vooral het gebruiksgemak. Met een aantal schakelaartjes op de achterkant van de Comfort kan gekozen worden voor:

·         Impedantie, keuze tussen 845R/500R/100R. Op bestelling kan gekozen worden voor andere impedanties.

·         Versterkingsfactor, keuze tussen 70/64/58 Db versterking.

·         RIAA curve dan wel IEC curve. Deze IEC curve wijkt iets af van de RIAA curve. Vanaf 440 Hz zie je de curve heel flauw verlopen en in het uiterste laag iets meer http://www.bonavolta.ch/hobby/en/audio/riaa.htm  Hierdoor heb je geen last van subsonische rommel.  

·         Fase schakelaar 0/180 graden. Hiervoor is gekozen omdat in het verleden de fasen van de microfoons niet gestandaardiseerd waren. Subtiel hoor! 

Aan de voorkant is met blauwe ledjes te zien wat ingeschakeld is. Over smaak valt verder niet te twisten maar mijns inziens is het uiterlijk van de 42 zeer fraai door de combinatie van bleek aluminium met de blauwe print en de blauwe ledjes. Alles ook zeer gebruiksvriendelijk en doeltreffend.

De prijs voor de Blue Amp Comfort bedraagt ongeveer 10.000 euro. De wat eenvoudiger  standaard (zonder de bovenbeschreven schakelaartjes) ongeveer  6.500 euro. Omdat de phonotrap op bestelling wordt gemaakt kan ervoor gekozen worden om de Standaard uit te breiden met faciliteiten van de Comfort. 

Luisterindrukken

De ene na de andere lp heeft hier de revue gepasseerd. Klassiek, Pop, Jazz alles is aan de orde gekomen en met veel plezier. Hier wat aparte platen. 

Een erg leuke en onverwachte lp is Variations van Andrew Lloyd Webber. De LP is een MCA records (5c 062 60397) uit 1987. Het is een klassiek/rock/fusion album met muziek van Paganini gespeeld door een keur van moderne artiesten waaronder Rod Argent  op keyboards, Don Airey ook op keyboards, Gary Moore op gitaar, en Andrews broer Julian op Cello. Het hele stuk klinkt via de Blue Amp coherenter dan ik het ooit gehoord heb.

Flash is required!

Ook wat – echte - klassieke muziek in casu het viool concert van Beethoven gespeeld door Yehudi Menuhin. De lp is een Master’s Voice uit 1960 (ASD 377). Yehudi Menuhin werd geroemd om zijn romantische en weelderige stijl. Persoonlijk luister ik veel liever naar hem dan naar moderne violisten die vaak spelen op technische perfectie. In combinatie met de zogenaamde perfecte moderne opnames is dat voor mij geen echte uitnodiging tot het luisteren naar klassieke muziek. 

Verder houd ik zonder meer van strijkinstrumenten als viool. Soms hoor je wel eens scherpe randjes maar niet bij de Blue Amp 42.

Flash is required!

De Beatles periode heb ik al lang achter me. Hun beste album vind ik nog steeds Abbey Road. Over het zebrapad heb ik in mijn Londense tijd bijna dagelijks gelopen. Ik heb de lp in tweevoud. Het exemplaar wat ik nu speel was van een klassieke muziek liefhebber en is weinig gespeeld. Het eerste nummer “Come Together” laat meteen horen wat een geweldige band The Beatles was.  En wat te denken van het nummer “I want you” met het jazzy karakter.  De hele lp klinkt vers van de pers en dat nep stereo hadden ze toen gelukkig al achter zich. Als je in de Beatles  op vinyl geïnteresseerd bent ga dan bij de eerste lp’s voor de mono opnamen. Let wel in de tijd dat deze lp’s zijn opgenomen dachten velen in Engeland dat stereo een gimmick van voorbijgaande aard was. De Beatles zelf waren toen niet in stereo opnamen geïnteresseerd en hielden zich alleen bezig met de klank van de mono’s.

Tot slot een van de perfecte heruitgaven van Analoque Produktions namelijk Sonny Rollins: met Way out West (APJ 008). De opname is uit 1957 en Sonny speelt voor de eerste keer met bassist Ray Brown en drummer Shelly Manne, beiden jazz-legenden op zich. Bij de muziek gebruikt Sonny voor de eerste keer een techniek die hij “strolling”noemde. Hij soleert daar over het ritme van de bas en drums heen zonder dat de pianist speelt. Wel een leuk weetje want we realiseren ons anno 2012 het vernieuwende karakter van dit soort musici  te weinig. Ik verheug me al op het bezoek van mijn luistervriendje Paul die helemaal gek is van Sonny Rollins en zeker op plaat. Hij zal hem niet vlug beter te horen krijgen.

Tijdens het spelen is vaak (blind) overgeschakeld van RIAA curve naar IEC curve en omgedraaid. Ik heb geen verschil kunnen waarnemen en als het er al is dan moet het miniem zijn. Ik maak daarbij wel de restrictie dat ik luidsprekers  heb die weinig of niets onder de 35 Hz produceren. Misschien dat als uw luidspekers veel dieper gaan dit iets anders ligt. 

Conclusie

Ik heb de laatste tijd nogal wat phonotrappen in huis gehad en vergeleken. De conclusie was deze keer vrij snel te trekken zodat ik daarna alle tijd heb kunnen besteden aan genieten van de muziek. Het zeilweer op de Friese meren was niet al te best, zodat ik het terugbrengen van de phonotrap wat heb uitgesteld. 

Mijn bevindingen zijn

·         Iets groter beeld dan mijn Whest 20.0 en de Blue Amp Surzur. Wel iets minder dan de Goldenote die waarschijnlijk het beeld iets over- accentueert.

·         Rotsvast stereobeeld. Op geen enkele manier trekken van het geluidsbeeld naar de linker of rechterluidspreker.

·         Ruimtelijk ervaring is ongelooflijk realistisch zeker met de ogen gesloten. Stemmen en solisten worden krachtig neergezet in een fraaie diffuse achtergrond. Buizig karakter (voor mij een compliment). 

·         Laag dat ver doorloopt en wat steviger aanzet zonder storend te worden. Subsonische filtering die zeer slim is opgezet . Doordat de frequenties niet ruw worden afgekapt is sprake van een vloeiende overgang en is het filter niet of nauwelijks hoorbaar . 

·         De Blue Amp is nagenoeg stil wanneer de naald van de plaat is.

Om het maar kort en krachtig samen te vatten: een fantastische phonotrap waar ik in ieder geval niets op had aan te merken. Hoort bij de absolute topklasse en zal daarbinnen zelfs hoog scoren.

Verdere beschouwingen

Laten we eerlijk zijn een bedrag van rond de 10 duizend voor de Comfort is natuurlijk geen “kattenpis”, zeker in deze tijd van economische malaise. Als men werkelijk geïnteresseerd is in een phonotrap uit de absolute topklasse en men minder wil uitgeven is de Blue Amp 42 Standaard een goed alternatief voor de Comfort. Dat roept tevens de vraag op in hoeverre die instelmogelijkheden nu echt nodig zijn voor het genieten van muziek. Voor een reviewer, winkelier of iemand die regelmatig elementen wisselt is het natuurlijk prettig om met een schakelaar van impedantie te kunnen wisselen. Aan de andere kant: hoe vaak wisselt een muziekliefhebber nu van element? 

Hetzelfde geldt voor de keuze van de versterkingsfactor. Ik vermoed dat een versterkingsfactor van 64 Db voor het merendeel van de elementen prima is en als men iets anders wilt moet de kap er maar even af. Zo moeilijk is dat nu ook weer niet. 

Rest eigenlijk de noodzaak van de IEC curve naast de RIAA curve. Beiden curves zou ik niet willen missen. Bij de IEC curve geen gedoe met wapperende woofers en een versterker die efficiënter functioneert. 

Bent u geïnteresseerd in een phonotrap in de absolute topklasse en gaat de Comfort over een prijsgrens dan zou ik de Comfort te leen vragen bij Audio Selectief. Vervolgens kunt u met Henk Niemeijer bespreken wat een ietwat aangepaste 42 standaard moet kosten. Het zal zeker nog een rib uit uw lijf zijn maar ik betwijfel sterk of u voor de rest uw leven nog veel te wensen heeft op het gebied van phonotrappen. 

Met de Blue Amp 42 is het in ieder geval even pauze op het gebied van phonotrappen. Wel zijn artikelen over hulpmiddelen om arm en platenspelers in te kunnen stellen en onderhoud van ons “zwarte goud” vergaand in de maak. 

Referentieset

Platenspeler:                          Oracle Delphi V, Graham 2.2, Benz Ruby 3

Phono voorversterker:           Whest PS 20.0

Versterker:                             Conrad Johnson Premier 17LS (voor) en Premier 11a (eind)

Luidsprekers:                         Monitor Audio 20 SE

Bekabeling:                            Kimber PBJ interlinks en van de Hul 501 phonokabel

Nawoord

Naar aanleiding van het review van de Blue Amp Surzur nog een zeer aardige mail gehad van Rolf Becker. Hij was niet alleen blij met de positieve review maar ook met het feit dat Puresound zijn mening over het grote belang van de phonotrap in de afspeelketen deelde. Nu kan ik zijn reactie hier herhalen maar het leek ons beter deze integraal op Puresound op te nemen. 

E-mail reactie van Rolf Becker, BLUE AMP

Dear Charles,
 
 You can imagine, how surprised I was, when I received a mail last night from a friend at Spijkenisse, containing a link to your review on the model surzur.
 
 I again was surprised when I read it how neutral and objective your description of what you had experienced.
 
 How surprised I was this morning, when I found the saga 1 review, when reading that there was someone clearly stating out the evidence that the pickup and the phono stage makes the music - this meets exactly my view, which I found for myself after dealing with this stuff for so many years.
 
 Furthermore I was surprised to read, that there was someone who was convinced from my presentation at Henk's place.
 
 Shortly after the presentation I noticed a lot of positive rumours coming from the audience, like "very impressive, now I know what to do ..." - so, I thought, this will may be a little break through and I expected a rising figure of model surzur sales.
 
 But, to my own surprise - nothing happened.
 
 How could that be, I asked myself? I've no coherent answer to this question, but it seem's, that the "picture" of a real big and fat turntable picture in the mind of the audience, "builded up" over years, can't be beaten by a single audio session.
 
 In short - a "real good looking turntable and tonearm is sexy - a little silver box, called phonotrappen is boring! (this is my experience, collected during numberless audio shows ...)
 
 However, I would like to point out one important point, which was part of my demonstration at Henks place too - the cabling between turntable and phonotrappen - while I found this was lost in your review (from what I was able to understand - I can't speak Dutch ...).
 
 We all learned for many years, that, when dealing with phono, 50 Hz hum is our biggest enemy - and the cable interlink must be as short as possible and - a real good cable should have double shielding too!
 
 But when using the type of balanced signal processing ("signal processing" is the real word for me instead of phonotrappen ...) of how I have implemented it in my phonotrappen (there is new "starter" phonotrappen available in the meantime - model blue (1990 €) - I'm sure Henk has told you about it ...) - no shielding of the cabling is necessary any more - as long, as the stranded wires are twisted!
 
 As a first consequence of this situation, I stopped mounting a grounding receptacle on any phonotrappen that is leaving my production - why should a customer spend money for parts that are useless ... :-)
 
 - No shielding any more, means "no capacity" between the stranded wires and any shielding any more.
 
 As you can know, any capacity will be charged and de-charged when a frequency is applied to it. This process will "suck" energy (didn't find a more descriptive word) from the original tiny signal.
 
 - AND, furthermore, the will be no restriction of the cable length any more - what I had proved during my presentation! Imagine - a phono connection with no shielding and some meters long, running and crossing power line cables!!
 
 So, this is what I wanted to let you know - by using such a cable configuration - there should be a little bit "more" available in the resulting sound stage.
 
 Try it out - it's very simple - even ordinary cable from the model railway will work for a trial - :-). I attach a little guide explaining the correct wiring - unfortunately in German only - at the moment. As you can see, two pictures of the presentation at Henk's place are included too.
 
 Using this type of setup can change old traditions too. A customer of my dealer at Hamm (Auditorium) has placed his turntable just "in front" of his famous listening position and his model surzur is connected by a seven meter long cable! And it's working perfectly - he is too lazy to leave his place when swapping vinyl's ...
 
 If you need any support please let me know.
 
 Kind regards
 
 Rolf
 BLUE AMP
 
 PS-1 : thanks a lot for your review - that has motivated me very much ... :-)

Als bijlage is meegestuurd een kleine verhandeling over een gehouden workshop bij Audio-selectief van enkele jaren terug. Deze bijlage kunt u hier downloaden in pdf bestand. 
 (klik op het pdf icoontje)