Phonotrappen saga 2: de Blue Amp Surzur phono trap
Ondanks de crisis zijn er nog heel wat bedrijven die zich specialiseren in audioweergave. De echt grote vernieuwingen zoals streaming worden meestal gedaan door de grote en kapitaalkrachtige bedrijven. Die bedrijven kunnen niet alleen voldoende geld en menskracht inzetten voor nieuwe ontwikkelingen, maar ze zijn ook in staat die ontwikkelingen goed te “vermarkten”. Dat neemt niet weg dat kleine bedrijven vaak veel bijdragen aan de feitelijke verbetering van de reproductie van kwaliteitsweergave. Ze hebben vaak ook een wat langere adem bij ontwikkelingen en zijn bereid veel (onbetaald) in de avonduren te doen. Bij grote bedrijven worden ontwikkelingen juist vaak gestaakt als er niet onmiddellijk geld uitkomt. Zelf heb ik duidelijk een zwak voor bedrijven waar de eigenaar nog een behoorlijke stempel zet op het uiteindelijke product en daar heb je er gelukkig nog wel een paar van op de wereld.
Blue Amp Surzur
Blue Amp www.blueamp.de is binnen die groep van kleine bedrijven weer een speciaal geval. Rolf Becker, de eigenaar van het bedrijfje, verdient zijn geld als ontwikkelaar van medische apparatuur en het schrijven en vertalen van technische handleidingen. Daarnaast is hij een groot liefhebber van muziek en vinyl. Zijn technische kennis combinerend met zijn grote hobby is hij op basis van een specifiek idee, namelijk de gebalanceerde opbouw, voor eigen gebruik een phonotrap gaan ontwikkelen. De resultaten waren zodanig dat hij die phonotrap - de phono 42 - in eigen beheer is gaan produceren en vermarkten. Niks manager die zich afvraagt of het product niet “bijna” even goed klinkt wanneer er goedkopere onderdelen in worden gebruikt. Bij Blue Amp wordt daarover niet gediscussieerd: Rolf Becker probeert voor zichzelf en zijn klanten gewoonweg het maximum aan geluidskwaliteit te leveren.
Op een bepaald moment realiseerde Rolf Becker zich toch wel dat die phono 42 voor de meeste liefhebbers niet betaalbaar of haalbaar is (wanneer de vrouwelijke impedantie een rol gaat spelen!). Om die reden heeft Rolf de Surzur http://www.blueamp.de/?page_id=5 ontwikkeld. De Surzur is een phonotrap met een iets andere en wat goedkopere opbouw dan de Blue Amp 42. Het begrip goedkoop is hier behoorlijk relatief want de phonotrap kost afhankelijk van de uitvoering rond de 3500 euro.
De Surzur is een kastje van 14 cm breed, 7 cm hoog en 22 cm diep. Net als de eerder gerecenseerde Goldenote is hij eenvoudig bij de installatie te plaatsen. Het versterkerdeel en het voedingsdeel zijn van elkaar gescheiden. Net als bij de Goldenote komt ook hier een zwaardere voeding op de markt (een prototype stond al bij de importeur in casu www.sneekhifi.nl ). De kast ziet er met zijn ietwat bleke aluminiumkleur fraai uit. Voor de rest gebalanceerde ingang en naar keuze gebalanceerde uitgang dan wel een normale cinch uitvoering. De versterkingsfactor is rond de 60 Db wat voor de meeste gevoelige MC elementen voldoende is. Zo nodig kan met 6 Db extra versterkt worden.
Gebalanceerde opbouw
De Blue Amp phonotrappen zijn gebalanceerd opgebouwd. Bij een gebalanceerd signaal wordt per kanaal zowel het normale signaal als precies het tegenover gestelde daarvan versterkt. Het omgekeerde verschil tussen deze twee signalen vormt dan het uiteindelijke signaal. Het grote voordeel is dat hierdoor van eventuele storingen niets meer overblijft. Om van die gebalanceerde overdracht optimaal gebruik te maken moet in deze situatie minimaal de input van de phono versterker symmetrisch uitgevoerd worden. Symmetrisch betekent dat er sprake moet zijn van een volledig dubbele opbouw zodat in de Surzur in feite zes versterkers zitten. Dit vergt nogal wat van het matchen van onderdelen. De tijd die daaraan besteed moet worden, moet niet onderschat worden. Het moge duidelijk zijn dat een en ander zeer kostenverhogend is. Veel ontwerpers zijn dan ook van mening dat werken met een gebalanceerde opbouw is als het “schieten met een kanon op een mug” in een thuissituatie, gezien de zeer korte verbindingen daar. Rolf Becker - ik heb hem diverse malen zijn verhaal horen vertellen - zal hier ongetwijfeld tegen inbrengen dat de zeer zwakke signalen afkomstig van een MC element (ze worden bij 60 Db ongeveer 1000 maal voorversterkt) ook in de thuissituatie veel baat hebben bij een gebalanceerde overdracht en verwerking. Daarbij komt dat een element in principe gebalanceerd opgebouwd is en waarom zou je daarvan niet gebruik maken in de rest van de keten?
Rolfs Beckers argumenten zijn moeilijk op waarde te schatten. Voor de technici is het ongetwijfeld voer voor discussie. Puresound besteedt die tijd liever aan het luisteren naar de phonotrap, om op basis daarvan een oordeel te vormen.
Luisterervaringen
De Surzur werd weer aangesloten op mijn Oracle Delphi Mark V met Graham arm en Benz Ruby 3 Low element. Zelf gebruik ik een van de Hul phonokabel. Daar moet van de Hul hel wat meters van hebben verkocht, want het is in feite zijn microfoonkabel. Omdat zelfs de “anti kabel brigade” van mening is dat phono kabels invloed hebben op het uiteindelijke geluid, heb ik daarom met veel moeite een van de Hul phonokabel met symmetrische aansluiting kunnen bemachtigen. Het signaal van de Surzur naar mijn Conrad Johnson voorversterker is ongebalanceerd. Ook hier is dezelfde Kimber PBJ kabel gebruikt als standaard aangesloten op mijn referentie Whest 20.0 en bij de test van de Goldenote.
In de weken dat ik de Surzur in huis heb gehad is er natuurlijk heel wat muziek de revue gepasseerd, waaronder het materiaal wat ook met de Goldenote is gespeeld. In het begin ging het helemaal mis en klonk de Surzur van geen kanten. Gewoonweg ongeduld van mijn kant want phonotrappen moeten echt een aantal uren aan de stroom om te kunnen presteren, zoals mij meerdere malen is gebleken. Een interessant muziekstuk wat bijvoorbeeld gespeeld heeft het is string Quartet no 3 en 4 van Bela Bartok gespeeld door het Juliard String Quartet. Het is een nagenoeg perfecte LP uit 1963 (CBS Classics 61119). Bartok heeft nogal wat gecomponeerd, geïnspireerd door zigeunermuziek. Deze muziek is meer experimenteel van karakter en ik vind het fantastisch, maar mijn vrouw vindt het werkelijk verschrikkelijk. Gelukkig hebben we een groot huis en doet ze op woensdag haar Pilates lessen. De felheid van de muziek wordt fraai weergegeven door de Surzur. Om een indruk te geven van deze muziek hierbij een moderne uitvoering met dank aan You tube.
Flash is required!
Daarna Ella Fitzgerald met Clap hands here comes Charlie. Het is een heruitgave van Speakers Corner van de Verve LP uit 1961 (V/V6-4053). Ella Fitzgerald is wat mij betreft de beste jazz zangeres ooit en de plaatopnamen opnamen uit die tijd zijn echt goed. De Surzur is het daar kennelijk mee eens want Ella klinkt als nooit tevoren. Een prachtig welhaast holografisch beeld.
De laatste plaat waar ik met de Surzur bijzonder van heb genoten is Mo (Back Door label 7148051) van Mo. Deze bijzondere Nederlands popband speelt zonder gitarist in zijn bezetting.
Flash is required!
Het instrument waarmee in het You tube filmpje wordt gespeeld is een “bassoon” (fagot in goed Nederlands). Het is een klassiek instrument wat hier succesvol wordt ingezet voor popmuziek – mooi laag.
Voor verdere uitleg van de bassoon http://www.oocities.org/vienna/8320/what.html
De band heeft in deze bezetting maar een LP uitgebracht. Van de zangeres Heili Helder heb ik verder helaas nooit meer iets gehoord. Ik heb haar gegoogeld. Ze past tegenwoordig met haar hond op huizen in Spanje en Portugal.
Conclusie
In mijn review van de Goldenote hoopte ik dat het karakter van de Surzur een combi zou zijn van het grote geluidsbeeld van de Goldenote en het fijnzinnige karakter van mijn Whest 20.0 en dat is waarschijnlijk een goede typering van de Surzur. Een mooi groot en ietwat warm geluidsbeeld en daarbinnen instrumenten en stemmen op zeer natuurlijke wijze weergegeven zonder weglating of overaccentuering van details. Contouren “rond” de stemmen zijn verder ook goed waarneembaar. Toen ik de naald van de plaat haalde en mijn oor bij de tweeter hield verbaasde me de stille achtergrond. Ik heb dit zelden of nooit zo stil gehoord bij een phonotrap en ik vermoed dat dit toch wel aan de gebalanceerde opbouw van de phonotrap ligt. Kortom de Surzur is een prachtige phonotrap en een van de betere die ik in huis heb gehad (en ik heb er inmiddels heel wat in huis gehad, ook duurdere). Is de economische crisis aan u voorbijgegaan en bent u een vinylliefhebber die een stevige stap vooruit wil maken ga dan zeker naar de Surzur luisteren. Het is zeker een goede optie in zijn prijsklasse. Wel even thuis proberen voor dit geld, want er is altijd iets als persoonlijke smaak.
Nawoord
Evaluatie van een audiocomponent is geen gemakkelijke zaak. Daarbij moet men oppassen dat men zich niet zelf voor de gek houdt. Gelukkig heb ik een vriend die net als ik zeer geïnteresseerd is in audio. Die komt dan met plezier een avondje langs om mee te luisteren. Onze conclusies liepen behoorlijk parallel, ook hem viel het fraaie ruimtelijke karakter op. Ook hij was zeer nieuwsgierig naar het topmodel van Blue Amp de Comfort 42. Volgens Henk Niemeijer is die namelijk nog veel beter dan Surzur. Vanwege de Sneekweek was Audioselectief http://www.audioselectief.nl/ helaas dicht en kon ik het apparaat niet ophalen. De komende maanden kunt u echter een review van de Comfort 42 verwachten. Daarnaast is een artikel in voorbereiding over hulpmiddelen bij het instellen van platenspelers.
Referentieset:
Platenspeler: Oracle Delphi V, Graham 2.2, Benz Ruby 3L
Phono voorversterker: Whest PS 20.0 / BlueAmp Surzur
Versterker: Conrad Johnson Premier 17LS (voor) en Premier 11a (eind)
Luidsprekers: Monitor Audio 20 SE
Bekabeling: Kimber PBJ interlinks, van de Hul MC 501 phono bekabeling
