Puresound

(Groten)Deels. Het is waar dat wij al 37 jaar de hifi-import bedrijven. In die periode hebben we ook steeds de hifi-hobby bedreven. Zowel in het maar uit blijven proberen wat dit en dat doet (hifi-klungelen zogezegd met soms een goed resultaat) als het zelf proberen te maken van allerlei hifi-dingen. In de paar gevallen dat dit maken serieus grotere vormen aangenomen heeft, mag je denk ik wel van “fabrikant” spreken, maar wel met de toevoeging “parttime”. 

Vernieuwer? Dat vind ik erg meevallen (of tegenvallen, net hoe je het wil benoemen). Ik kijk goed om me heen en zie soms kleine kansjes die een ander niet de moeite waard vindt en daar doe ik dan wat mee. Maar ik kan echt niet zeggen dat wij zo vernieuwend bezig zijn. Nee, dat vind ik zelf niet. 

Visionair? Ik heb wel in mijn documenten map een Word file zitten die ik af en toe bijwerk. Dat gaat over de portable computer die nog lang niet draagbaar (genoeg) is. Grappig dat ik elke keer bij het openen van die file dingen zie die in de tussentijd al werkelijkheid geworden zijn. Maar ben je daarmee een visionair? Ik denk eerder dat door goed om me heen te kijken en te luisteren, ik het nieuwe al aan voel komen en dan soms denk dat het mijn idee was … 

Oh nee, ik ben absoluut geen durfal. Er zijn heel wat voorbeelden van acties waarvan het risico al van te voren afgedekt is en waarvan een ander denkt “die durft”. En als het ooit de kant van “durven” op gaat, dan gaat het om projecten onder omstandigheden dat ik kan zeggen “als het mislukt dan hebben we goed pech, zijn we het geld kwijt, maar we gaan er niet aan onder door”. Omdat ik niet zo’n durver ben, houden we het al 37 jaar vol zonder een faillissementje “tussendoor”. Ik denk dat er in Hifi Nederland niet zo heel veel zijn van die leeftijd, die dat ook kunnen zeggen. 

Intuïtief? Ja, dat is mijn female kant – qua aanvoelen dan. Maar inderdaad, je moet vaak op je intuïtie afgaan en soms gaat dat goed, soms gaat dat fout. Ik denk vaak outside the box. Tenminste als je dat wilt vertalen in steeds iets nieuws bedenken (da’s iets anders dan vernieuwend). Ik heb het dan over iets dat al ergens toegepast wordt, maar niet bij “ons” in de hifi. 

Ja, marketing vind ik wel heel erg leuk en ik ben groot fan van Guerilla Marketing. Mede dankzij een boekje dat ik ooit van mijn moeder gekregen heb. Geschreven door Jay Levinson, volgens mij geen familie van. Dus ik voel me wel lekker bij dingen als blogs, websites, facebook, ook al ben ik niet zo van de praktische uitvoering ervan. 

We zijn inderdaad erg servicegericht. Ik word er soms hartstikke gek van. Ik kan het niet laten en weet dat ik soms te ver ga en mijn tijd zou moeten besteden aan verkopen. Maar dan ben ik liever service-gericht. Is ook gemakkelijker, kun je 24 uur per dag doen, in je eigen tempo (als het voor de klant niet te lang gaat duren). Maar ik ben wel eens jaloers geweest op vakgenoten die gewoon hardop zeiden: “Service? De moord, daar wil ik niks van horen!”. Je maakt het nogal eens mee bij het “Amerikaanse denken”. 

Eigen visie, eigenwijs. Je visie wordt bepaald door je opgedane ervaringen, door je dagelijkse omgeving, en een beetje door je eigen creativiteit. Maar het meeste is niet zo “eigen”. Gewoon goed (mee)kijken, (mee)luisteren, observeren in de breedste betekenis. Opletten. 

Ja balorig staat me wel een beetje. Mijn vader dacht vroeger al te constateren dat ik in de winter een korte en in de zomer een lange broek droeg … Vind ik persoonlijk knap balorig. Als je dan ook nog eens opgroeit vanuit de 60-er jaren, dan is daar gewoon niet aan te ontkomen. Lukt je dat wel, nou, dan weet ik niet of ik dat met een compliment zou willen belonen. Ik krijg met de dag een grotere hekel aan de apathie die in Nederland (en daarbuiten) bijna standaard aan het worden is. Op allerlei gebied. Politiek nog het meeste, terwijl dat ons juist allemaal aangaat! 

Pfff, wat een moeilijke vragen allemaal. Dat zijn veel jaren en dus gemakkelijk om wat te vergeten. Ik heb altijd gezegd dat we een moeilijke handel hebben en wel in die zin dat er eigenlijk aan high-end materiaal weinig of niks te verdienen is. Het is duur in aanschaf, handling, nazorg en de meeste apparaten worden in te kleine aantallen verkocht. Dus eigenlijk een handel die niet écht interessant is. Als het dat wel was, waren de grote jongens er wel ingedoken. Maar … op de een of andere manier hebben we wel altijd iets gehad dat zo goed liep, dat we ons de rest van het high-end pakket konden veroorloven … Als ik aan meest succesvol denk, en ik zal best wat overslaan … de monopolie-distributie destijds van de diverse audiofiele platenmerken met Sheffield Lab en MFSL als dé kanjers. Was ook héél leuk om te doen, eigenlijk leuker dan apparaten. Ik kan de sensatie nog voelen toen ik ergens in een advertentie ontdekte dat Supertramp’s Crime of the Century in een audiofiele uitvoering te krijgen was … Ik geloofde mijn ogen niet. Dahlquist DQ10 luidsprekers … ongelooflijk goed verkocht. Soms klonken ze schitterend en soms klonken ze zo slecht dat ik niet kon geloven dat het dezelfde producten waren. AudioLab / Camtech toen het nog Engels was. Koetsu waar we de Europese distributie voor opgezet hebben. Daarna Kiseki – een van onze eerste eigen merken. Krell, Sonus faber, AH! Tjoeb cd spelers.

Ik ben er in het algemeen trots op dat ik een rol heb mogen spelen in de ontwikkeling van de high end industrie. Niet alleen als importeur / distributeur, maar ook als bedenker van wat zaken die toch beroemd geworden zijn, als winkel eigenaar, mini-fabrikant en niet te vergeten trouble-maker. En dat ik daardoor heel wat beroemde mensen heb leren kennen. Meer buiten Nederland dan in Nederland, maar toch. Het is toch leuk dat je kunt zeggen dat je met Saul Marantz een paar keer aan de thee hebt gezeten, dat mensen als Dan D’Agostino, Bill Johnson, Lew Johnson, Bill Conrad, Eve-Ann Manley, Ken Kessler, John Dahlquist, Yoshiaki Sugano en noem er nog eens wat tot de vrienden of kennissenkring behoren c.q. behoorden. En dat je over al die mensen wel wat kunt vertellen. Dus meer trots (als je dat woord wilt gebruiken) op het algemeen meegemaakte, dan trots op resultaten behaald met het één of andere merk.

En waarom?

OK als ik dan toch ergens in het bijzonder trots op moet zijn kwa merk, dan denk ik aan Koetsu (vanwege het feit dat ik het Europa netwerk ervoor opgezet heb – dat was toen vrij uniek). Kiseki, omdat nadat ik onderuitgehaald was door Yasuo Nakanishi, hier voor mij een veel groter succes van wist te maken dan ooit mogelijk was geweest met Koetsu. Krell en Audio Research, toch dé electronica merken uit de Verenigde Staten, Apogee – wat een wonder luidspreker van een van de aardigste en meest bescheiden ontwerpers uit de audio industrie, Leo Spiegel. En Sonus faber natuurlijk. 

Welk merk in jouw merkenpakket straalt het meeste Herman van den Dungen uit? Hiermee doel ik op, waar kan je jezelf het meest in vinden, als je kijkt naar hoe ik jou heb omschreven in mijn eerste vraag.

Ik denk dat hierop maar één antwoord mogelijk is en dat zijn de eigen merken. Het eerste waar je dan aan denkt is toch PrimaLuna natuurlijk. En meteen daarna denk ik aan wat nog komen gaat. Ik ga er nog steeds van uit dat ik afscheid neem (als er dat ooit écht van komt) van “hifi-life” met een reeks Reference apparaten die volledig compromisloos ontworpen en gebouwd zal worden. Bedenk maar vast een merknaam. 

Och ik denk niet zo in termen als “een nieuwe uitdaging”. Het was er blijkbaar de tijd voor en er waren mogelijkheden. Je moet vooral bedenken dat ik absoluut geen verkoper ben in de zin van “leuren en sleuren” langs God’s wegen. Dag in dag uit met een versleten, glimmend vertegenwoordigerspak aan bij de dealer binnenkomen, uitbundig op de schouders slaan en “Hé Halloooo, hoe gááááát het ermee? Ja, met mijjjj ook goed”. Dan een rits koffie, wat schuine moppen en ook nog even wat doosjes er doorheen duwen. Vreselijk wat een *&%baan. Ik moet er niet aan denken. Ik heb altijd maar geprobeerd wat goede producten te hebben, dat nieuws op de een of andere manier te laten lekken naar de markt, met wat dealers die interesse hadden voor dit materiaal contact gehouden en daardoor wat te “verkopen” om dat woord dan toch maar eens te gebruiken. Maar om echt geld te verdienen moest ik het toch van andere dingen hebben. Heb altijd gedacht dat dit het eenvoudigst kan als je een maximaal gebied hebt om aan te verkopen (sorry: leveren). Nou, dat is “de wereld”. Dan moet je producten hebben die zich min of meer “zelf” verkopen, want als ik het moet doen … Die producten moeten dus véél bieden en ook nog eens super betrouwbaar zijn. Voilà, dan heb je dus iets als Kiseki, PrimaLuna, AH!, Mystère. En dan krijg je theoretisch meteen een veel leukere baan, een veel leuker inkomen. Jammer is dat je bijna altijd aan het werk bent en dat is natuurlijk ook niet goed. Maar daar vinden we ook nog wel een oplossing voor. Hopelijk een leuke. 

Waarop ik op doelde met nieuwe uitdaging is dat ik mij kan voorstellen dat als je al zo’n lange tijd importeur bent en eigenlijk alles al een paar keer hebt meegemaakt dat je toe bent aan een nieuwe uitdaging. Dus om niet stil te staan in je eigen ontwikkeling kan je dan een nieuwe uitdaging zoeken. In jouw geval lijkt mij dan de stap om zelf een product te ontwikkelen zoals PrimaLuna een hele kleine stap. Zeker gezien vanuit de opgedane kennis van je importeurschap en de vele contacten die je hebt, maar ook je ervaringen die je hebt opgedaan met AH! in die tijd. Als dan op zo’n moment een mogelijkheid voorbij komt, waar je totaal “iets nieuws” kan opzetten of doen, zoals PrimaLuna spring je daar op in, na alles te hebben afgewogen voor jezelf. Dat doe je niet voor niets, toch?

Ja, ik ben wel iemand die snel toe is aan “iets anders”. Als ik een idee heb kan ik me er voor 200% instorten, maar om het helemaal af te maken, da’s niet altijd even eenvoudig. Simpelweg omdat ik dan weer een ander idee heb waar ik me voor 200% in kan storten. Ik heb wel afwisseling in mijn werk nodig en daar zoek ik naar. Dat kan zich dan inderdaad vertalen in nieuwe activiteiten, zoals bijvoorbeeld een PrimaLuna. Daarbij komt dat je als distributeur zo “godsgruwelijk” veel dingen op moet lossen die een fabrikant eigenlijk gewoon verkeerd heeft gedaan, dat je vaak denkt als ik het dan toch vaak op moet lossen, waarom dan het hele kunstje niet helemaal zelf gedaan, zeker met de wetenschap dat je al een hele hoop keren gezien hebt hoe het NIET moet! 

Ik denk zelf dat AH! één van de activiteiten is geweest die ons mondiaal op de kaart heeft gezet. We hadden Kiseki al gehad, Audiophile Products, Cogelco, PinPoints etc. AH! begon met de modificatie van één cd-spelertje, daarna 5, toen 25 etc. etc. tot we de Marantz spelers per container inkochten. Het is moeilijk te bepalen in het leven wat gepland en wat toeval is. Maar ik had in ieder geval een California buizen cd speler die steeds kapot ging, ik kwam iemand tegen die buizen uitgangstrapjes had voor inbouw in een cd speler, en we hadden blijkbaar tijd om die gegevens te combineren en tot een AH! Tjoeb (tube) cd speler te komen. Door middel van veel “rondhangen” op de Amerikaanse fora kwam de Tjoeb veel ter sprake en kregen we bestellingen. Ik werd toen ook gebeld door Kevin Deal die alsmaar vroeg of hij niet 50 of 100 van die spelers kon kopen. Ik zei steeds maar “Waarom zou ik dat doen?”. “Als ik er 10 verkoop aan een eindgebruiker, verdien ik net zoveel als dat ik er 100 aan jou verkoop”. Uiteindelijk toch gedaan en daar een goeie klant, goeie sparring-partner, goeie vriend aan overgehouden. Hij komt jaarlijks 10-14 dagen bij ons op vakantie en dan werken we samen vanuit onze vakantie woonplaats gewoon door aan de dingen waar we “thuis” ook aan werken. Het AH! gebeuren heeft ons wel duidelijk gemaakt dat je met een eenvoudig, maar goed product wereldwijd leuk kunt scoren. Als je dan eenmaal bewezen hebt aan een belangrijke groep mensen dat je het “kunstje” beheerst, dan hoef je niet veel moeite te doen voor een volgend project (als dat weer goed in elkaar steekt). 

Zonder gunnen kom je nergens. En dat gunnen verdien je in de loop der tijd. Hoe? Door het te verdienen. Geen stomme dingen doen die tegen de belangen van een ander ingaan. Je aan bepaalde spelregels houden. Dan heb je het voordeel van de twijfel niet meer nodig, want ze twijfelen niet aan je. Ze weten wie je bent en ze kennen je integriteit. Een mooi voorbeeld was Kevin Deal, mijn AH! distributeur in USA. Toen ik met PrimaLuna op de proppen kwam en na verloop van tijd –toen ik genoeg ervaring met het product had- aan hem vroeg of hij er niet iets mee wilde doen zei hij dat ie nooit meer een product uit China aan wilde raken vanwege eerder opgedane ervaringen. Ik vertelde hem dat het toen al mijn meest betrouwbare product ever was en toen zei hij “OK Herman, omdat JIJ het bent doe ik mee, maar dat is dan ook echt de enige reden!” Later vertelde hij me dat hij wist dat het goed zou zitten als ik mijn naam eraan verbond én dat áls er eens iets mis zou gaan -wat overal kan- dat het dan in orde gemaakt zou worden. Ik denk dat als je compleet nieuw op de markt komt, het een stuk moeilijker is om pats boem zo van start te kunnen gaan. 

Ja, ik denk dat PrimaLuna een hele goede zet is geweest. En nog. We zijn er nog allemaal trots op als we weer ergens een goede test krijgen, of een Award of op de voorpagina van een blad verschijnen. Dat is toch de bevestiging dat je het in ieder geval niet verkéérd gedaan hebt. Jammer is natuurlijk wel dat de échte glorietijden van hifi voorbij zijn. Als je in het verleden de voorpagina van The Absolute Sound of Stereophile haalde kon je de Porsche bij wijze van spreken al bestellen. Tegenwoordig kun je van het effect niet eens de tank van een ouwe Volvo vullen. Bij wijze van spreken dan weer natuurlijk . 

Dat de glorietijden voorbij zijn wil ik wel geloven, zeker vergeleken met de jaren ’70, ’80 en ’90 van de vorige eeuw. Inmiddels is er, mede door de komst van internet, veel veranderd. Hier zou ik wel verder op in kunnen gaan, maar wil daar op een later tijdstip nog graag eens verder met je over van gedachten wisselen in een volgend interview. Ongetwijfeld zal je daar ook een visie over hebben, net zoals ik die heb. Kan ik met je afspreken om in een volgend interview daar eens uitgebreider en dieper op in te gaan?

Natuurlijk. Misschien is het juist leuker om na verloop van tijd terug te kunnen kijken op het eerste geklungel rondom de komst van iets nieuws als internet. Ik kan me herinneren dat wij als Durob als een van de eersten een emailadres hadden, als winkel een eigen website (Hifi Notes, leuke herinneringen aan) etc. Ook nu zijn we denk ik wel een van de actiefste met websites, blogs, Facebook pagina’s. Niet slecht voor zo’n bejaard bedrijf toch? 

De oorspronkelijke ProLogue modellen (2 x geïntegreerde versterker – ProLogue One en Two; 1 x voorversterker -ProLogue Three; 2 x stereo eindversterker – ProLogue Four en Five; 2 x mono eindversterker – ProLogue Six en Seven; 1 x cd speler – ProLogue Eight) zijn herdoopt en gaan nu door het leven als ProLogue Original modellen. Van deze reeks is nu (eind 2012) nog maar een deel leverbaar.

De ProLogue Classic reeks bestaat uit 2 modellen. De ProLogue Classic Integrated Amplifier (een samenstelling van ProLogue Original One en Two gebasserd op een upgraded ProLogue Two) en de ProLogue Classic CD Player.

De ProLogue Premium reeks is duidelijk kwa prijs en techniek geplaatst tussen de ProLogue Original en de DiaLogue Original reeks. Bovendien hebben we het aantal modellen verminderd van 8 tot 4 zonder aan functionaliteit of keuze in te boeten. Één geïntegreerde versterker (met keuze voor EL34 of KT88 bias), één voorversterker, één eindversterker (met keuzes voor EL34 of KT88 bias en mono of stereo) en één cd speler. 

Klopt. Bij de DiaLogue Serie zul je hetzelfde zien gebeuren als bij de ProLogue Premium Serie. De serie zal kleiner worden, maar door dubbele schakelingen per apparaat, geen gemis aan keuze of functionaliteit. Op dit moment (eind 2012) is alleen de DiaLogue Premium Integrated Amplifier uit. De rest zal in 2013 beschikbaar komen, waarbij ik mezelf wel steeds de vraag stel of ik wel of niet met een cd speler moet komen (hoewel het ontwerp al klaar is en ik een cd speler nog steeds leuker vindt dan iets “uit het niets te plukken” en niks tastbaars meer als bronmateriaal te hebben. 

Er staat mij bij dat er ooit ook nog een hele High End lijn van PrimaLuna bij zou komen en dat deze High End lijn voor de échte audiofiel ontwikkeld zou gaan worden, namelijk de EpiLogue lijn. Kun je daar iets over zeggen? Of deze er ooit nog gaat komen?

Ja, dat was wel de bedoeling ja. Maar ik heb een contract moeten tekenen van een leverancier om daar niet mee op de markt te komen … Hoe vindt je die? Ik kan je verklappen dat het daarmee niet uit mijn hersenpan verdwenen is. Het heeft me zelfs overtuigd van het feit dat we blijkbaar een speler in de markt zijn waar men beducht voor is. Dus … gaan met die banaan. Wanneer? Laten we zeggen: Op het juiste moment . 

Ik wilde in meerdere opzichten aan risico-spreiding doen. Dus heb gekozen voor 2 buizen projecten (die niets met elkaar te maken hebben, China en ik zijn feitelijk de enige gemeenschappelijke factor). Die 2 verschillende basis ontwerpen zijn wel allebei naar onze inzichten geoptimaliseerd en ondergebracht bij 2 verschillende toeleveranciers. Consumenten willen graag kiezen en ik dacht “dat kan” en als ik 2 verschillende optimized designs heb dan is de kans groter dat ze wat ze ook kiezen, voor iets van mij kiezen. Soms hebben we beide merken in een land bij één distributeur en soms bij 2 verschillende distributeurs ondergebracht. Het werkt overal verschillend, maar zeker is dat het verdelen van je aandacht over 2 merken lastig is. Mystère is naar ons idee een iets audiofieler ontwerp, ook Spartaanser (geen remote bijvoorbeeld), in het algemeen iets betere onderdelen, ietsje lastiger qua luidspreker keuze.

En hoe komt het dat we hier zo weinig van horen en lezen?

Het is lastig om je aandacht gelijk te verdelen. En je wordt misschien ook wel een beetje “lui” als een merk als PrimaLuna al zo goed loopt … Maar we gaan Mystère extra aandacht geven, er zijn 3 nieuwe modellen in ontwikkeling waar we 2 fanaatontwerpers voor ingeschakeld hebben die hun neus ophalen voor EL34, KT88 en dat soort buizen, dus die komen met “wat anders”. . Ze hebben daarvoor een geïntegreerde versterker van 600 kg (!), waarmee ze elke denkbare buis in elke denkbare configuratie uit kunnen testen. Heel bijzonder. Het apparaat bestaat wel uit 4 delen, maar toch … Onlangs was er sprake van een verhuizing, gelukkig wel binnen dezelfde straat, maar er moest toch een kraan gehuurd worden om de versterker van het ene huis naar het andere huis te brengen … 

Wauw… grote plannen hoor ik en mijn nieuwsgierigheid is meteen gewekt. Drie nieuwe modellen in ontwikkeling. 
Kun je en wil je een tipje van de sluier oplichten voor de lezers van Puresound? Wat voor modellen en welke buizen? Welk ontwerp… Triode, Ultra-liniair, Penthode/kathode?

Nee, dat moet ik nog niet doen. Er zijn nog teveel keuzes niet gemaakt. Je had het over een 2e interview, dus we gaan het er dan over hebben. We zijn momenteel (eind 2012) wel met 2 mono eindversterkers bezig. Gebaseerd op pa11 en pa21. Geen grote verrassingen dus.

Nu even iets heel anders. Achter al jouw activiteiten zit natuurlijk ook een muziekliefhebber schuil. Wat is en wat doet muziek met jou?

Hetzelfde als met ieder ander waarschijnlijk. Het kan mijn goede bui beter maken of mijn slechte humeur naar een dieper dieptepunt brengen of de bui ten goede keren. Me terugbrengen naar een tijdstip, een situatie, een belevenis, een persoon uit het verleden. Het kan je ook lekker in slaap spelen of juist alert en actief maken. Het prikkelt gewoon al je zintuigen en naar gelang the mood reageer je dan. 

Naar welke muziek luister je?

Naar van alles, maar de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik als kind van de Sixties natuurlijk wel altijd veel naar muziek uit die tijd geluisterd heb. Tegenwoordig heb ik de truc dat ik voor de cd kast ga staan, mijn ogen dicht doe en er gewoon eentje uittrek. Om te voorkomen dat ik te vaak dezelfde dingen opzet. Het is ook afhankelijk waar ik ben en welke cd’s daar liggen. Als ik echt “opstandig” ben draai ik “Eve of Destruction” op volumestand MAXIMAAL. En ja, ik heb ook nog platen, duizenden! Maar mijn platenspeler in Frankrijk staat nog in onderdelen in de garage sinds zijn verhuizing van NL naar FR en mijn Oracle V is door Rob Wilms gebruikt om onderdelen uit te halen voor service naar klanten . En hij vindt maar niet de tijd om dat ding voor mij in orde te maken. Rob?

’s-Morgens tijdens de eerste koffie en de bessen gebruik ik eigenlijk steevast een klassieke zender. Gemak dient de mens, de keuze wordt voor je gemaakt.

Uiteraard mag ook niet ontbreken welke apparatuur je hebt als installatie. 
Welke apparatuur heb je als set?

Ik heb verschillende sets op verschillende locaties:

1. Duntech BlackNight + PrimaLuna ProLogue 3 + 2 x ProLogue 6 + ProLogue 8 + Oracle III + Kiseki Gold arm + Kiseki Blue element

2. Sonus faber Cremona Auditor + Classé voor- en eindversterker + Micromega cd speler

3. Sonus faber Guarneri Homage + Sonus faber voor- en eindversterker + onlangs gereviseerd AH! Tjoeb 99 cd speler + Marantz tuner (Classic) + Sequerra Reference tuner

4. Sonus faber Electa + AVI voor- en eindversterker + AVI cd speler

5. Krell luidsprekers + Krell Reference versterkers + KPS20i/l voorversterker – cd speler 

6. Vienna Beethoven Grand luidsprekers + PrimaLuna ProLogue Premium Preamplifier + ProLogue Premium Mono Amplifiers + ProLogue Classic CD Player

Pfff … best wel veel … misschien tijd om eens op te gaan ruimen …?