Puresound

Om het 40 jarig jubileum van de nog steeds leverbare LP 12 niet onopgemerkt voorbij te laten gaan heeft Beter Beeld en Geluid voor de komende maanden een aantal activiteiten gepland. Op donderdag 6 februari werd er een persbijeenkomst gehouden om een en ander toe te lichten waar namens Puresound ook deze verstokte vinyl liefhebber bij aanwezig was. 

(De stamvader: Linn LP12 Sondek)

Zoals u ongetwijfeld zult weten beschikt Beter Beeld en Geluid over twee locaties; een vestiging in Hilversum en één in Zevenbergen. Garmt van der Zel en Bjorn Mateijsen zwaaien sinds jaar en dag de scepter in het Gooi en Jan Verlegh maakt sinds mei 2013 met zijn filiaal in Zevenbergen deel uit van het geheel. Juist omdat Jan Verlegh sinds jaar en dag een Linn LP12 expert is en hij, ook in historische zin, beschikt over veel onderdelen en accessoires van deze legendarische draaitafel, lag het voor de hand om niet alleen deze persbijeenkomst maar ook alle komende activiteiten rond het jubilerende Linn model in Zevenbergen te laten plaatsvinden. Om zijn gedrevenheid te illustreren; sinds mei 2013 heeft hij al zes Linn LP12 shows georganiseerd. 

Zo komt het dan ook dat ik op een donderdagavond in februari de korte afstand tussen mijn woonplaats en Zevenbergen overbrug. Bij binnenkomst hoor ik muziek en het blijkt dat Max Delissen, die voor Music Emotion de presentatie verslaat, de rol van discjockey op zich genomen heeft. Ik weet dat hij een echte muziekliefhebber is dus mij hoort u niet protesteren. De ontvangst door Bjorn Mateijsen, Jan Verlegh en zijn charmante vriendin is als altijd allerhartelijkst. Eén van de eerste aanwezigen waarmee ik echter in gesprek raak is Sietse Offringa. Hij is Brand Ambassador The Netherlands voor het prestigieuze whisky merk Highland Park, afkomstig van Kirkwall op de Schotse Orkney eilanden. Zijn aanwezigheid behoeft enige uitleg. In het kader van het 40-jarig bestaan van de LP 12 heeft Linn een gelimiteerde editie van de LP 12 uitgebracht. Ik hoop overigens niet dat u nu de gedachte krijgt om een exemplaar aan te schaffen want de serie van 40 exemplaren is reeds lang uitverkocht. Zoals dat natuurlijk meestal gaat met dergelijke jubileum series. Twee van de veertig exemplaren zijn aangekocht door Beter Beeld en Geluid en bevinden zich in de vestiging Zevenbergen. Dat kan ook bijna niet anders als zijnde de grootste Linn dealer van de Benelux; noblesse oblige, nietwaar? 

(40th Anniversary Limited Edition’ Highland Park LP12)

De basis van deze gelimiteerde jubileum versie van de LP12 draaitafel wordt gevormd door een houten constructie opgebouwd uit eikenhout dat afkomstig is van Spaanse sherryvaten die door het Schotse whisky merk Highland Park gebruikt zijn in het rijpingsproces van een 40 jaar oude whisky waarvan de koper van deze gelimiteerde versie van de LP12 bij aankoop een fles cadeau krijgt. Persoonlijk vind ik dit niet alleen een briljante, maar ook een heel voor de hand liggende vondst. Muziekliefhebbers zijn levensgenieters en datzelfde kan worden gezegd over whisky liefhebbers. Daarnaast is het productie- en ontwikkelingsproces van de LP 12 door de jaren heen te vergelijken met dat van de Highland Park whisky’s.  Aandacht voor genieten, kleine verbeteringen en verrijkingen, subtiele nuances etc. En last but not least; beide merken zijn door en door Schots. 

(Linn museum in Zevenbergen)

Nadat we voorzien zijn van koffie met Petitfour begint Jan Verlegh met een rondleiding langs zijn ‘museum’. In de achterste luisterruimte, waar zich tevens de Linn Klimax  Exakt installatie bevindt waarin ook een jubileum LP12 opgenomen is, heeft hij een overzicht gecreëerd van 40 jaar LP12. Daarin bevinden zich ook enkele door Linn Schotland ter beschikking gestelde onderdelen zoals het plaatje met daarop de drie prototypen van het nieuwe element dat te horen is in de jubileum editie van de LP12. 

(prototypen)

Een element waar wereldwijd een grote vraag naar is en waar Beter Beeld en Geluid als enige Linn dealer in de Benelux slechts één exemplaar per maand aangeleverd krijgt. Getoond worden de diverse plinten die in de loop der jaren gebruikt zijn. Grootste verschil dat ik bemerk is dat er op een gegeven moment houten hoekverbindingen toegevoegd zijn. Maar ook de subchassis, de toonarmen, de motoren (gelijkstroom en synchroon), de cartridges etc. die de fabrikant in de loop der tijd in het LP12 programma geïntroduceerd heeft. 

(Lingo voeding)

Van demo’s in het verleden, waarin verschillende uitvoeringen met elkaar werden vergeleken, herinner ik me dat de eerste belangrijke stap in het upgrade proces gemaakt wordt door een betere voeding. Hier staan ze allemaal. Maar ook een andere arm zorgt voor een direct merkbare verbetering. Vooral in de meest recente arm zijn het de lagers die hem zo bijzonder maken. 

(Linn armen)

En dan uiteraard het subchassis. Het standaard subchassis is relatief dun en kan vervangen worden door bijvoorbeeld het Keel subchassis dat minder gevoelig is voor resonanties. Mooi om te zien zijn de aan de onderkant uitgefreesde compartimenten van verschillende diepte met elk hun eigen karakteristieken bij het tegengaan van die resonanties. 

(subchassis)

Wat de LP12 voor mij vooral bijzonder maakt is het feit dat ook een eigenaar van een Sondek LP12 uit 1973 deze draaitafel vandaag de dag nog kan laten opwaarderen naar een hogere versie, zelfs tot aan de huidige top of the line! Welke andere draaitafelfabrikant doet dat Linn na. Tijdens zijn uitleg wordt duidelijk dat Jan niet alleen alles afweet van de LP12 en de ontwikkeling die deze draaitafel doorgemaakt heeft, hij is er ook met hart en ziel aan verknocht. Het is een regelrecht genot om hem te horen praten over de verbeteringen die iedere stap van het upgrade pad met zich meebrengt. Nu kan ik natuurlijk een verslag neerpennen van datgene wat hij allemaal vertelt. Maar veel leuker is het wanneer u zijn gepassioneerde verhaal van hem zelf hoort. En dat kan, want gedurende de maanden maart en april blijft deze unieke presentatie open voor het publiek.
Ook voor niet LP12 bezitters!

Jan raadt overigens wel aan om van tevoren even te bellen zodat u zeker bent dat er daadwerkelijk tijd vrij is om u rond te leiden en te informeren. Tijdens de rondleiding langs de tentoon gestelde draaitafels – Beter Beeld en Geluid heeft er continu twaalf speelklaar staan – vertelt Jan dat er in de komende maanden tevens drie zaterdagen gereserveerd zijn waarop LP12 bezitters een gratis servicebeurt (exclusief onderdelen) aangeboden wordt. 

Deze analoge muziekliefhebber is welkom op 22 maart, 5 april en 19 april waarbij Jan wel de kanttekening maakt dat het verstandig is om hiervoor een afspraak te maken via de website op www.beterbeeldengeluid.nl/linn.

Nog leuker is het misschien om aanwezig te zijn bij één van de twee feestelijke avonden waarop het Linn Exakt top-systeem gedemonstreerd wordt, met daarin de exclusieve ‘40th Anniversary Limited Edition’ Highland Park LP12 draaitafel.
Ook voor deze avonden op 27 maart en 10 april kunt u zich opgeven op www.beterbeeldengeluid.nl/linn.
 
U kunt dan niet alleen genieten van deze ultieme LP12 draaitafel, maar ook van andere LP12 configuraties en, niet te vergeten, van een glas Highland Park whisky. 

(Highland Park)

Aan het eind van de rondleiding brengt Jan ons terug naar de ontvangstruimte waar Sietse inmiddels de glazen opgesteld heeft teneinde ons te laten proeven van twee Highland Park mout whisky’s. Allereerst gaat het dan om een 12 jaar oude, en vervolgens om een 18 jaar oude whisky. Highland Park is één van de weinige distilleerderijen die er nog een tradionele ‘malting floor’ op na houden. In combinatie met het mineraalrijke water van de Crantit bron wordt het gerst gemout. Eén van de fundamentele smaken in de Highland Park whisky’s, die al sinds 1798 zorgt voor het unieke karakter, is afkomstig van de hei die al 4000 jaar groeit op de Hobbister Moor.
Voor Distillery Manager Graham Manson is deze hei van absoluut belang voor de Highland Park smaak. Het merendeel van de Schotse whisky industrie maakt voor de rijping gebruik van vaten die afkomstig zijn uit de bourbon fabricage. Highland Park gebruikt traditionele eiken vaten waarin droge oloroso sherry gerijpt is. Dit draagt bij aan de specifieke rijke smaak van de whisky. De Spaanse eiken vaten voegen kleur en een karakter van kruidigheid en gedroogd fruit toe terwijl de vaten van Amerikaans eiken een lichtere en zoetere smaak van vanille en butterscotch toevoegen. Ook al zijn de eiken sherry vaten dan duurder, Highland Park ziet het als een essentieel onderdeel van het rijpingsproces dat uiteindelijk leidt tot het rijke karakter en de natuurlijke kleur van de whisky.
Hoewel ik een Schotse mout whisky op z’n tijd zeker weet te waarderen, kan ik niet zeggen dat ik een echte kenner ben. Wanneer ik de 12 jaar oude whisky ruik en vervolgens proef word ik verrast door het uitzonderlijk zachte karakter. Pas wanneer ik aansluitend, na de mond te hebben gespoeld met fris water, de 18 jaar oude variant proef kan ik iets zeggen over de verschillen. Deze is zo mogelijk nog zachter. Met meer hout smaken en minder citrus tonen. Wat echter meer op de voorgrond treedt is het verschil in mondsensatie. Beiden hebben hun eigen charme al moet ik zeggen dat ik de 18 jaar oude prefereer. Helaas moet ik nog met de auto naar huis en daarom verdwijnt het grootste deel uit mijn glas weer in de gootsteen. 

(Klimax systeem)

Dan volgt tenslotte het deel waar ik bij perspresentaties, shows en demo’s nog steeds het meest naar uitkijk; het beluisteren van muziek. Dat is tenslotte waar het uiteindelijk altijd weer om gaat! We doen dat ditmaal op het grote Linn Klimax Exakt systeem waarin het signaal digitaal blijft tot in de luidspreker zelf. Dus ook het LP12 signaal wordt eerst omgezet naar digitaal.
Uit ervaring weet ik dat Jan Verlegh over een mooie vinyl collectie beschikt en Max weet feilloos de nodige juweeltjes daar uit op te diepen. Zoals bijvoorbeeld het album Basie Jam. Een perfecte keus want dit studio album van Count Basie zag in hetzelfde jaar het levenslicht als de Sondek LP12; in 1973 dus. Wat het album voor mij zo bijzonder maakt is het feit dat The Count hier een Hammond orgel bespeelt. Iets wat hij helaas maar op enkele platen gedaan heeft. Terwijl het onder zijn vingers juist zo’n geweldig swingend instrument is!  Jan heeft de best klinkende persing in huis; die op het Pablo label. Waarom zeg ik dit eigenlijk, dan komt er op de tweedehands vinyl markt nog meer vraag naar en ze zijn voor de ware liefhebber toch al zo moeilijk te vinden. Al bij de eerste tonen weet ik dat er een Linn LP12 speelt. Natuurlijk is dit de eerste keer dat ik een LP op de exclusieve ‘40th Anniversary Limited Edition’ Highland Park LP12 draaitafel met het nieuwe Linn element beluister.
Maar zoals iedere draaitafel heeft ook de LP12 enkele onverwisselbare karakteristieken die hem direct herkenbaar maken. Zo is er het kenmerkende PRAT; ‘Pace, Rhythm And Timing’, wat de muziek zijn onmiskenbare en onweerstaanbare ‘drive’ geeft. Er is een optimale onderlinge samenhang van de ritmische elementen die op mij overkomt als een vanzelfsprekende rust en autoriteit. Maar er is ook dat andere kenmerk; alle audiofiele parameters wijken voor dat ene onderliggende en tegelijkertijd belangrijkste aspect; dat wat ik noem “The Flow of the Music.” Niets staat de essentie van de muzikale boodschap in het afgespeelde nummer in de weg.  Daardoor registreer ik wel de manier waarop Harry ‘Sweets’ Edison zijn trompet bespeelt maar ervaar en beleef ik slechts het geluksgevoel en het kippenvel dat zijn toon induceert. Idem dito de tenor saxofoon van Eddie ‘Lockjaw’ Davis en de trombone van J.J. Johnson. Dat is de kracht van de LP12 en dat maakt dat deze draaitafel uitgegroeid is tot de favoriet van zoveel muziekliefhebbers. Het gekke is dat ik dat ik dat tot nu toe voornamelijk ervaren heb op installaties waarin de LP12 omringd werd door elektronica die niet afkomstig was van Linn zelf. Dit is de eerste keer dat ik dit effect ervaar in een totaal Linn systeem. En dat is mijn grootste compliment aan het Exakt systeem van Linn; eindelijk is voor mijn gevoel de elektronica van Linn op het hoge niveau van de LP12 aangeland en kent het dezelfde drive en muzikaliteit die de klank van de LP12 zo verslavend maken. 

Hierboven beschrijf ik slechts één van de luisterervaringen die de perspresentatie afsloten. Het is vooral bedoeld om u een indruk te geven en u te motiveren om zelf dit mooie systeem te gaan beluisteren in Zevenbergen.  Ook al bent u geen echte ‘Linnie’, grijp deze kans om een stuk draaitafel geschiedenis te ervaren op een niveau dat voor velen van u tot nu toe voor onmogelijk werd gehouden. Het is echt de moeite waard.  

Informatie

BeterBeeld&Geluid
Looierij 11
4762 AM Zevenbergen
Tel: +31 (0)168 335180
W: www.beterbeeldengeluid.nl
E: info@beterbeeldengeluid.nl

Fotogalerij (foto's: Bjorn Mathijsen)

(foto's aanklikken voor vergroting)