Sumiko S.5 subwoofer
Binnen de HiFi hobby heersen een aantal vooroordelen. Eén daarvan is dat subwoofers bonkerig en nadrukkelijk aanwezig klinken. Ik moet zeggen dat ik zelf ook dat vooroordeel had, wat mede gebaseerd was op de home cinemasetjes die in menig huiskamer staan en niet goed zijn afgesteld. Dat het ook anders kan, liet Michael Huigen van Audiac mij ervaren aan de hand van een goed afgestelde Sumiko S.5 subwoofer in mijn set. In dit verslag beschrijf ik hoe de afstelling in zijn werk ging en mijn eigen luisterervaringen met de Sumiko S.5 subwoofer.
De Sumiko subwoofer
De Sumiko Subwoofer is in Italië door Sonus Faber ontwikkeld onder het toeziend oog van het Amerikaanse Sumiko. Het levert een fraai uitziend product op wat in wit of zwart hoogglans kleur is uitgevoerd. Er zijn 3 afmetingen die afhankelijk van de grootte van de luisterruimte en de eisen van de luisteraar gekozen kunnen worden.
De S.0 is Sumiko’s kleinste subwoofer (24,5 x 27,5 x 28 cm ) en is voorzien van 6,5 inch down-firing woofer en 120 Watt versterker. De S.5 (28,5 x 33,5 x 31,5 cm) heeft een 8 inch down-firing woofer die aangestuurd wordt door een 150 Watt versterker en tenslotte de S.9 (35,5 x 40,5 x 41,1 cm met een 10 inch down-firing woofer, gecombineerd met een passief membraan aan de voorzijde, die wordt aangestuurd door een krachtige 350 Watt versterker.
Alle Sumiko Subwoofer modellen zijn in elk bestaand muziek- of filmsysteem te integreren. Het mooie hiervan is dat het geen invloed heeft op de bestaande kwaliteit van het systeem. De subwoofer komt er simpelweg bij. Je kunt daarbij kiezen voor aansluiting rechtstreeks op de speakerklemmen van je versterker met behulp van de meegeleverde High-Level (Neutrik Speakon) aansluiting of met een RCA kabel op de pre-out of subwoofer out van je versterker.
In dit verslag hebben we de Sumiko S.5 getest die in mijn set werd aangesloten op de speakerklemmen van mijn Blacknote DSA 100 versterker.
Meten is weten
Het doel van een goede subwoofer is dat ze frequenties in de onderste regionen aanvullen die door de bestaande speakers niet goed kunnen worden weergegeven en/of die door de akoestische beperkingen van de ruimte niet goed weergegeven kunnen worden. Als ze zomaar worden aangesloten en niet goed worden afgesteld op de bestaande speakers en de akoestiek kunnen ze hun doel voorbij schieten en juist te bonkerig en te overheersend gaan klinken.
Om goed te kunnen bepalen in welk frequentiegebied de Sumiko S.5 zijn werk moet gaan doen moest er eerst worden gemeten. Hiervoor had Michael een laptop met speciale OmniMic meetsofware en een microfoon meegenomen. Van de bijbehorende test CD werd op mijn set een track afgespeeld met een Monophone Long Sine Sweep met alle frequenties tussen 20Hz en 20 kHz Op de luisterplek stond een microfoon opgesteld die het opgepikte signaal naar de computer doorstuurde. De software maakte hier vervolgens een frequency response curve van die voor elke frequentie de hoeveelheid energie in decibellen weergeeft.
De hoeveelheid energie van een bepaalde frequentie is niet alleen afhankelijk van de speakers die het signaal moeten weergeven, maar ook van de akoestiek. Door 'staande golven' kunnen bepaalde frequenties worden versterkt en door bijvoorbeeld een trapgat kunnen er bepaalde frequenties worden verzwakt doordat ze wegvloeien naar een aangrenzende ruimte. De mate van deze versterking of verzwakking wordt bepaalt door de locatie van de speakers (hoe effectief worden bepaalde frequenties aangespoort) terwijl onze luisterpositie in de ruimte bepaalt wat we hiervan horen (bevindt de luisterplek zich in een node of antinode van de staandegolf). Zo kan het dus gebeuren dat een set stevige speakers op de luisterplek op lage frequenties nog steeds een beperkt laag laat horen . Ook dan kan een subwoofer op een uitgekiende plek in de ruimte uitkomst bieden.
Onze woonkamer heeft een vide en een vrij harde akoestiek waarbij de nadruk nogal op de hoge tonen ligt. De meting liet een vrij grilling verloop zien tussen 45 en 70 Hz met een dip rond de 50 Hz. Dus in dit gebied zou de subwoofer het laag moeten invullen.
Op de achterzijde van de subwoofer zit een “cross-over” knop waarmee de bandbreedte van de subwoofer afgesteld kan worden door de kantelfrequentie aan te passen (tussen 30 en 120 Hz). Signalen boven deze kantelfrequentie worden dan niet meer door de subwoofer, maar uitsluitend door de hoofdspeakers weergegeven. Zo kun je vrij specifiek een stukje van het frequentiegebied in onderste regionen door de subwoofer laten invullen.
Michael gebruikte hier ook weer de meetsoftware om de ideale kantelfrequentie te bepalen. De metingen zijn met de subwoofer op verschillende plekken in de woonkamer gedaan. Zo werd proefondervindelijk de juiste positie van de subwoofer bepaald. Hieruit bleek dat de subwoofer aan de rechter zijkant van de woonkamer in het midden onder de vide het beste zijn werk doet. Dat is niet zo verwonderlijk aangezien een deel van de lage frequenties via de vide verdwijnen.
In bovenstaande figuur is duidelijk te zien dat de afgeregelde subwoofer specifiek het gebied tussen de 45Hz en 70Hz opvult en ook een evenwichtiger verloop laat zien.
Luisteren
Nadat de subwoofer op de juiste plek was afgeregeld kon er geluisterd worden. Michael had zelf een aantal Cd’s meegenomen en bij het afspelen van een voor mij onbekende CD met gitaarmuziek leek de subwoofer op het eerste gehoor een heel subtiel effect te hebben, maar wanneer hij vervolgens werd uitgeschakeld klonk het veel kaler en werd het stereobeeld een stuk kleiner.
Toen we vervolgens uit mijn eigen collectie “Welcome to the Machine” van Pink Floyd’s album “Wish you were here” draaiden was het effect nog overtuigender: het klonk bloemrijker, en er was veel meer body. Het meest opmerkelijke vond ik dat de lage tonen juist niet uit de subwoofer leken te komen, maar geheel leken samen te smelten met de klanken die door mijn Bluenote Ducale speakers werden weergegeven. Omdat de ruimtelijke afbeelding veel groter werd, leken de speakers juist volledig verdwenen. Dit was werkelijk genieten geblazen.
Wanneer we naar de “Blade Runner” soundtrack van Vangelis luisteren, klinkt er een zeker dreiging door het rollende laag. Zonder subwoofer klinkt het toch wat minder spannend.
De artiest James Blake werkt met veel elektronische laagjes in zijn muziek, waarbij de nadruk op de lage tonen ligt. Het nummer “Limit to your Love” is hier een mooi voorbeeld van en dus ook een ideale test track om de subwoofer te beoordelen. De verschillende laagjes zijn met de Sumiko nu veel duidelijker waar te nemen.
De achterzijde van de subwoofer heeft ook nog een algemene volumeknop waarmee het effect van de subwoofer naar smaak nog wat kan worden aangepast. We luisteren naar het nummer “Frozen” van het album “Ray of Light” van Madonna. Wanneer we de volumeknop verder open draaien wordt er nog een grotere hoeveelheid sub-laag weergegeven, maar het geheel blijft open, strak en transparant klinken.
In de dagen die erop volgen luister ik vele albums en begin ik de Sumiko subwoofer steeds meer te waarderen. Ik heb zelfs het volume nog een heel klein beetje lager gezet. Het effect wordt daarmee wel subtieler, maar wanneer we de subwoofer weer uitzetten verliest het laag overduidelijk zijn impact en we merken telkens weer op dat het stereobeeld dan ook een stuk compacter is. De subwoofer ademt als het ware mee en vult alleen aan waar het echt nodig is.
Dat het stereobeeld groter lijkt bij het inschakelen van de subwoofer komt omdat in het lage frequentiegebied ook informatie zit die te maken heeft met de akoestiek van de opname ruimte. De grootte van de opname ruimte wordt hierdoor realistischer weergegeven.
Conclusie
De Sumiko subwoofer blijkt een zeer goede aanvulling op mijn HiFi set te zijn. Het integreert als het ware naadloos met mijn eigen speakers en vult alleen de tonen in de onderste regionen aan. Hier kan geen powercord of interlink tegen op. Hoewel de Sumiko S.5 niet alle akoestische problemen oplost, is het geheel nu nog beter in balans. Ook de grootte van de opnameruimte en de impact die dit heeft op de klank van de instrumenten of stemmen is nu veel beter te horen. Daarom heb ik besloten om de Sumiko S.5 zelf ook aan te schaffen.
Ik kan de Sumiko subwoofer aanraden aan een ieder die wat meer body in de weergave kan gebruiken. Ik adviseer je echter wel om de Sumiko door de winkelier bij je thuis te laten afstellen, zodat je er het optimale uit haalt.
Verkrijgbaar in
De Sumiko subwoofer is verkrijgbaar in de kleuren zwart en wit
Prijzen
De prijzen van de verschillende Sumiko Subwoofer modellen zijn als volgt
S.0: € 449
S.5 € 599
S.9 € 949
Informatie
Audiac
W: www.audiac.nl
Gerald's referentie set
Bluenote Bellevista Signature
Bluenote Borghese arm
Lyra Delos MC element
Blacknote DSA-100 versterker
Bluenote Phono2
Bluenote Ducale speakers
Dynaudio stands afgevuld met zilverzand
Sumiko S.5 subwoofer
Kemp stekkerblok
Oyaide Tunami en Kimber PK10 Gold stroomkabels
Kimber KS1030 interlink
Kimber 8TC speakerkabels
