Hifi visit: Phonotrappen vergelijken bij Audio21
Het gaat erg slecht met de reguliere middenstand en de hifi branche is geen uitzondering. Dit heeft niet alleen te maken met de concurrentie van internet. De consument is gewoonweg door de crisis veel voorzichtiger met het uitgeven van geld. Om dit te doorbreken zal de middenstand vernieuwende initiatieven moeten nemen. Audio 21 is een dergelijk vernieuwend bedrijf in de High End sector.
Roger Poulussen en ik waren er allebei nog niet geweest en toen ik voorstelde in het verlengde van de “Phonotrappen Saga” wat phonotrappen bij Audio 21 te gaan beluisteren was hij daar meteen voor te vinden. We gaan dan altijd met Rogers perfect onderhouden klassieke Alfa Romeo 156. Na een snelle rit vonden we Audio 21 in een schitterende bosrijke omgeving in Wapenveld.
Audio 21
Audio 21 (http://audio21.eu/) ligt tussen Zwolle, Deventer en Kampen. De zaak is gevestigd in het oude jachthuis van het naastgelegen landgoed. Het zijn eigenlijk drie huisjes, waarvan Mark en zijn vriendin Cathleen (niet die van K3 !) er een van bewonen. De andere twee zijn in gebruik als “ Bed & Breakfast” en voor het audio bedrijf. Deze luisterruimten zijn wat maten betreft doorsnee voor wat de gemiddelde consument thuis zal hebben. De ene kamer meet ongeveer 5 bij 5 meter en de andere kamer 7 bij 5. De ruimten zien er geweldig uit.
Bij de koffie vertelde Mark iets over zijn achtergrond. Na jarenlang in Frankrijk gewoond te hebben zochten hij en zijn vriendin een huis in Nederland wat geschikt was voor een Bed & Breakfast. Mark was zelf al jaren met High-End bezig en had wat eigenzinnige ideeën over het beginnen van een audiozaak. Hij wilde zich daarbij richten op audio producten voor liefhebbers zoals hij zelf ook is. En zoals wij bij Puresound regelmatig zien kom je dan terecht in de wondere wereld van buizen en platenspelers. Maar ook voor een CD speler en een transistor versterker kunt u zeer goed bij Mark terecht.
Er staan veel mooie spullen bij Audio 21 demonstratie klaar. Veel uit de collectie van importeur Analoque Audio (http://www.analogueaudio.nl/) waaronder Pathos en Graaf elektronica en Living Voice en Rosso Fiorontino luidsprekers. Verder ook de befaamde Blumenhofer hoorn luidsprekers, luidsprekers van Gamut en de fraaie Avid platenspelers. Geen Franse hifi overigens, wat ik gezien Marks Franse achtergrond eigenlijk wel verwacht had. Alles bij elkaar te veel om in een dag te beluisteren. Daarvoor zou je een “Bed & Breakfast” arrangement moeten nemen: uw vrouw of vriendin het bos in en u naar de “Music Room. Dit arrangement is inderdaad mogelijk http://nummer21.com/
Gelukkig hadden Roger en ik van te voren aangegeven dat we graag een tweetal phonotrappen wilden beluisteren: de Avid Pulsare II en de van den Hul The Grail beiden behorend tot het absolute topsegment. Zelf had ik ter vergelijking mijn Whest 20.0 meegenomen. Gaande de luistersessie hebben we op voorstel van Mark ook kort naar de Synthesis 79DC phonotrap geluisterd.
De set
Mark had een fraaie set voor ons samengesteld. Als bron werd de Engelse Avid Sequel draaitafel (http://www.avidhifi.com/turntable_sequel.htm) gebruikt met daarop een SME V arm uit hetzelfde land (http://www.sme-audio.com/tonearms/sme-series-v-tonearm). De Avid draaitafel is een combinatie van een subchasis en massa loopwerk en zou al een aparte bespreking waard zijn. Een Dynavector XX- 2 MKII rondde deze fabuleuze combinatie af.(http://www.dynavector.com/products/cart/e_xx2mk2.html)
Voor de versterking werd gebruik gemaakt van een Graaf GM 50B - II buizen versterker (http://www.analogueaudio.nl/graaf-buizenversterkers.shtml). Met zijn 4 KT 90 eindbuizen en 4x 6922 en 2x6H30 stuurbuizen heeft deze gebalanceerde geïntegreerde versterker een stevige reputatie opgebouwd.
De Deense Gamut RS 5 (http://www.gamutaudio.com/en-GB/Products/Speakers/RS-Superior/The-Superior-RS5.aspx) luidsprekers waren voor mij nieuw. Stevige jongens van van 116 hoog, 32 breed en 60 diep.
De phonotrappen
De Avid Pulsare II
De Avid Pulsare II (http://www.avidhifi.com/electronics_pulsare_2.htm)is een volledig gebalanceerd opgebouwd phonoversterker. Hij is bedoeld voor liefhebbers die de volledige controle willen hebben over de instelling van het apparaat. Dit soort liefhebbers speelt vaak ook met verschillende armen en/of draaitafels. Zoals u op bovenstaande foto’s kunt zien ziet heeft de phonotrap een zware aparte voeding. Met de 6 knoppen kunt u kiezen tussen verschillende ingangen ( waaronder gebalanceerd en ongebalanceerd), verschillende versterkingsfactoren (een keuze tussen 50, 60 en 70 dB afhankelijk van de gevoeligheid van uw element), impedanties (voor MC elementen) en capaciteit (voor MM elementen). En of dit allemaal niet genoeg is een subsonisch filter en een mono knop. Dit alles heeft een prijs van 5750 euro. Daarvoor kunt u hem in zilver of zwart krijgen.
De Van den Hul Grail
De (standaard) Van den Hul Grail www.vandenhul.com/products/electronics/the-grail-2 is niet gebalanceerd opgebouwd. Hoewel het apparaat zeker is ontworpen voor liefhebbers zult u op de voorkant slechts een knop vinden namelijk voor aan en uit. Ook de Van den Hul heeft een losse voeding. De phonotrap is ontworpen door een bekend ontwerper van studio apparatuur in Duitsland in goed overleg met Aalt Jouk van de Hul zelf. Het ontwerp is afwijkend van de standaard phonotrappen doordat de RIAA correctie met behulp van spoelen plaatsvindt. De phonotrap kunt u gebruiken voor MC en MM elementen. De ingangsimpedantie voor MC elementen wordt hier automatisch voor u ingesteld. Ingesteld. De versterkingsfactor (met een keuze tussen 33, 41, 50, 56, 64 en 73 dB) en de capaciteit kunt u wel zelf instellen. De prijs voor de phonotrap is 6630 euro. U kunt hem in zwart of zilver krijgen met een fraaie houten zijpaneel.
De Synthesis Roma 79DC
De Synthesis is een buizen phonotrap. Voor MC is de impedantie met een draaiknop instelbaar en de instelling is zichtbaar op een digitaal display. Voor MM is de capaciteit met dezelfde draaiknop instelbaar. De versterkingsfactor voor MC is 60 dB en voor MM 40 dB. De prijs bedraagt 1790 euro.
De Whest 20.0
Mijn eigen Whest 20.0 is inmiddels niet meer in productie. De impedantie is hier instelbaar met behulp van plugjes met weerstanden. Technisch misschien wel de meest flexibele en storingsvrije oplossing. De versterkingsfactor voor MC is 65 dB en voor MM 40 dB. De versterkingsfactor is inwendig instelbaar wat zeer onpraktisch is. Mijn Whest staat ingesteld op 63 dB. Toen ik de Whest in 2006 kocht, kostte hij 1800 euro.
Luisterimpressies
Voordat ik onze luisterimpressies geef wil ik daarbij wel aangeven, dat dit erg lastig is om dat te doen in een ruimte die je niet goed kent. Zoals op alle ruimten is er altijd wel iets op aan te merken wat een oordeel kan beïnvloeden. Mark hielp ons daarbij wel een beetje door ons vooraf te vertellen, dat het houten plafond enige invloed op het laag had. Ik vind dat getuigen van een zeer professionele houding.
Daarnaast besteden we bij reviews in de thuissituatie altijd veel aandacht aan de geluidsniveaus. Een dB meer klinkt al vlug beter. Een eenvoudige truc voor uw thuissituatie is een app. Niet dat bij een I phone of android de microfoon erg precies zal zijn, maar met een testtoon kunt u de geluidsterkte redelijk matchen. Dat hebben we hier niet kunnen doen.
De klank van de Avid was rijk van karakter. In het laag misschien in geringe mate aangezet, maar dat zou heel goed te maken kunnen hebben met het houten plafond. Het rijke palet aan klanken was verder toch wel behoorlijk verslavend. In vergelijking met de Synthesis en de Whest was het geluidsbeeld volledig ingevuld. Voor wie denkt dat daarbij aan detail wordt ingeleverd heeft het helemaal verkeerd. De details waren “ingebed” in een natuurlijk en compleet beeld. Tot slot hebben nog wat gespeeld met de uitgebreide instelmogelijkheden die de Whest biedt. Het heeft toch wel meerwaarde om te kunnen zoeken naar bijvoorbeeld de” ideale” impedantie. Ook het subsonisch filter was fraai uitgevoerd en ik betwijfel of je het verschil met en zonder filter waarneemt.
Na beluistering van de Avid klonk de Van den Hul behoorlijk anders. De luisteraar lijkt veel meer vooraan in de concertzaal te zitten. Hoewel het geluidsbeeld ook hier volledig wordt ingevuld, is de Van den Hul minder rijk van karakter. Het gevoel van dynamiek is echter wel veel sterker.
Vervolgens hebben we naar Whest en de Synthesis geluisterd. Deze phonotrappen misten het rijke karakter en het dynamische bereik van hun duurdere collega’s. Ik vond daarbij de Synthesis iets frisser klinken dan de Whest. We hebben verder niet uitgebreid geluisterd en geëxperimenteerd naar deze phonotrappen. Na beluistering van de vier phonotrappen was ons in ieder geval heel duidelijk, dat de veel duurdere Avid en Van den Hul veel en veel beter klonken dan de Synthesis en de Whest. Bij phonotrappen is er toch een duidelijk verband tussen prijs en prestatie te constateren. Bij al mijn recensies is dat naar voren gekomen. Bij het begin van de phonotrappen saga had ik de idee dat vanaf een bepaald prijsniveau het geluid steeds meer op elkaar zou beginnen te lijken. Bij de vergelijking van de Avid en de Van den Hul was dat in ieder geval niet zo..
Conclusie en advies
Als ik die middag een phonotrap had moeten kiezen zou ik het niet geweten hebben. Als u een phonotrap uit het topsegment wilt kan Puresound u in ieder geval aanbevelen deze twee trappen op uw “shortlist” te zetten. Eerst eens goed gaan luisteren bij Audio 21 en voor u definitief beslist de trap van uw voorlopige keuze nog eens een weekje thuis uitproberen: een paar avonden gezellig met u vrouw naar uw favoriete muziek luisteren dan weet u wel of u er gelukkig mee wordt. Vervolgens komt u er wel met Marc uit.
En wat mijzelf betreft heb ik besloten mij begin volgend jaar een nieuwe phonotrap cadeau te geven. En voor u heeft Puresound een artikel in de pen wat u helpt een goede keuze te maken bij het kopen van een phonotrap.
Beluisterde muziek
Ella Fitzgerald – Clap hands here comes Charley - Verve V6-4053 Voor de echte liefhebber is er ook nog een 45 toeren plaat te koop)
Agnes Obel – Aventine – Play it again Sam Epic Stereo ppan39304
Stevie Ray Vaughan and Double Trouble – Couldn’t stand the Weather – Epic Stereo ppan39304
Informatie
AUDIO21
Groteweg 21
8191 JS Wapenveld
T: +31 (0)6 260 48 506
Fotogalerij