Puresound

Toen ik de Jean Marie Reynaud Orfeo Supreme v2 luidsprekers, want dat waren het, uit de verpakking haalden werd ik weer wat beter gestemd. Met 120 cm hoogte, 22 cm breedte en 32 cm diepte en een gewicht van 30 kilo per stuk waren het zeker forse luidsprekers. Met hun lichte houtkleur en afgeronde hoeken oogde het geheel toch een stuk slanker. Ambachtelijk gezien is het ook een zeer goed afgewerkte luidspreker. Mijn vrouw had even moeite met de “koepel” met de bandtweeter erin op de luidspreker. Zelf vind ik die koepel de luidspreker juist extra allure geven. Nadeel was wel dat ik tijdens de “logeerpartij” een andere plaats moest vinden voor de hoezen van mijn Lp’s. Die leg ik altijd op de luidspreker. Visueel ziet de luidspreker er in ieder geval buitengewoon fraai uit.

Luidsprekertypen

Er zijn grofweg twee typen luidsprekers te onderscheiden: de dynamische en de elektrostatische. De elektrostaat, is een luidspreker waarvan het principe is gebaseerd op de elektrostatische kracht. Op een beweegbare folie wordt spanning gezet en deze brengt de lucht in beweging. De zo ontstane trillingen vormen het geluid. Dynamische luidsprekers doen hetzelfde echter hier wordt de spreekstoel door het aangevoerde (muziek)signaal in beweging omgezet. Deze spreekstoel hangt in een constant magnetisch veld. De spreekstoel is weer bevestigd aan de luidsprekerconus die er meestal kegelvormig uitziet. De dynamische luidspreker is de meest verkochte luidspreker. Hij wordt in vele varianten gemaakt. De oudste luidspreker is overigens de hoorn. Weet u wel van die ouderwetse grammofoons.

Aan de verschillende luidsprekertypen worden vaak klankeigenschappen gehangen. In de praktijk is de ene luidspreker de andere niet en bepaalde (negatieve) karakter eigenschappen die luidspreker typen 25 jaar geleden of meer hadden, zijn inmiddels allang verholpen. Als u een luidspreker zoekt is het meestal verstandig om eerst te kijken hoeveel ruimte u er in uw huiskamer voor over hebt. Voor de echtgenote is een elektrostaat dan meestal een brug te ver. Maar echte luidsprekers zoals als de Jean Marie Reynaud doen tegenwoordig voor de elektrostaat niet meer onder. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ze hetzelfde klinken: elke luidspreker heeft wel zijn voor en tegen.

Transmissielijn

De JM Reynaud Orfeo Supreme v2 is een dynamische luidspreker die werkt volgens het principe van de transmissielijn. Ze noemen het zelf een “Ligne Triangulaire”, maar grofweg komt dat op hetzelfde neer. De naar achter gestraalde energie van het bas chassis wordt opgevangen in een nauwkeurig berekende lange “pijp”. Omdat een dergelijke lange pijp niet in de huiskamer past, wordt hij in de praktijk opgevouwen. Door gebruik te maken van de naar de achter gestraalde energie worden de lagere tonen krachtiger weergegeven. Om een idee van de lengte van de pijp te krijgen moet u weten dat om 40 Hz te kunnen weergeven de “pijp” meer dan twee meter lang moet zijn. De Orfeo haalt een echte 40 Hz met gemak. 

Door van dit systeem gebruik te maken heeft de luidspreker een lagere impedantiepiek en heeft minder last van paneel resonanties als hij goed is ontworpen. Dat laatste is niet gemakkelijk en een ontwerper van een transmissielijn zal veel kennis en kunde moeten bezitten. Kennis kun je leren, maar kunde vereist talent en jaren ervaring. Een goede transmissielijn zal gezien de complexe bouw dan ook altijd duurder uitvallen dan een” normale” luidspreker. Er zijn dus niet veel fabrikanten die transmissielijns op de markt brengen. Het ter ziele gegane Engelse IMF was indertijd een bekende speler op de markt. Mijn vriend Hank had ze en ik herinner me dat ze ook echt hard konden spelen met een stevig laag. Wat verfijning betreft bleven ze echter achter. 

Het Franse JM Reynaud bouwt nu al meer dan 50 jaar exclusief transmissielijn luidsprekers. De naamgever van het merk Jean Marie Reynaud is een paar jaar geleden overleden. Gelukkig heeft hij zijn kennis en kunde overgedragen aan zijn zoon Jean Claude. 

De “truc” van het bouwen van een goede transmissielijn heeft het bedrijf al jaren met succes onder de knie. De laatste jaren heeft het bedrijf zich erop gericht de hoge tonen op eenzelfde niveau te krijgen.

Transmissielijn met bandtweeter

Deze verfijning is gezocht door introductie van een bandtweeter (ribbon). Een bandtweeter bestaat uit een geplooide strook dunne aluminiumfolie of een ander zeer licht metaal dat opgehangen wordt tussen twee polen van een zeer sterke magneet. Dat “bandje” fungeert dus in feite als een spoel met één wikkeling en produceert zo de hoge tonen. Een nadeel van een bandtweeter is dat de units kwetsbaar zijn. Bij de Orfeo zitten ze gelukkig op ruim 1 meter hoog met een rastertje ervoor en zijn zo gevrijwaard van kinderhandjes.

Verdere technische specificaties

Zoals eerder vermeld zijn de luidsprekers 120 cm hoog, 22 cm breed en 32 cm diep. Vanwege het gewicht van 30 kilo geen spikes maar zeer degelijke kegels. Zoals gebruikelijk kan de luidspreker gebiwired worden hoewel ik weinig audiofielen ken die dat doen. De aansluitklemmen zijn stevig en praktisch. 

Naast de bandtweeter zitten in de luidsprekers een mid/laag en een laag unit van kevlar. Ze worden voor Jean Marie Reynaud op specificatie gemaakt door een fabrikant die primair produceert voor de professionele wereld. De units zijn door middel van een stang met de achterkant verbonden wat zorg draagt voor een optimale stijfheid. Interessant detail is nog dat de luidsprekers met zand gevuld kunnen worden. Daarbij kun je de luidspreker nog iets aanpassen aan de akoestiek. 

De impedantie bedraagt 4 ohm. Omdat ik met buizen speel maakte ik me daarover even zorgen. Luc van Hecke van importeur Belram http://hifi.belram.be/?#Home verzekerde me echter dat de impedantie weinig schommelde. Omdat de Orfeo’s met 92 dB een hoog rendement hebben, had mijn Conrad Johnson Premier 11a er dan ook geen enkele moeite mee. Er was zelfs sprake van een zeer geslaagde combi.

Opstelling

De luidsprekers zijn zeker niet kritisch bij de opstelling. Ik had ze eigenlijk al vrij snel goed. Maar om er het uiterste te halen moet toch altijd wat geëxperimenteerd worden met indraaien en afstanden tot de wanden. Onno Kiviet (onze hoofdredacteur) die natuurlijk is komen luisteren, heeft me daarbij geholpen. Tweeter tot tweeter gemeten staan de luidsprekers nu ongeveer 2 meter 10 uit elkaar. Op tweeterhoogte (ik heb schuine wanden) staan de Orfeo’s 80 centimeter van de zijwanden en 90 centimeter van de achterwand. Dat komt wel overeen met de instructies van de fabrikant. In een grotere ruimte kunnen ze volgens hem tot drie meter uit elkaar gezet worden. 

Inspelen maakt bij deze luidsprekers zeker uit. Met de dag begonnen ze beter te spelen. In het begin meende ik dat mijn ruimte of de Orfeo’s wat kleurde in het laag. Vreemd genoeg deed het probleem zich voor bij het draaien van Lp, maar niet bij CD. Onno had voor een volgend review soundboards en onderzetters van SSC bij zich. Mijn eigenbouw draaitafel platform bleek dus de schuldige te zijn en mijn Monitor Audio luidsprekers lieten dat niet horen omdat ze niet zo laag gingen. Puresound komt in een volgend artikel uitgebreid op SSC producten terug.

Luisterervaring

Laten we eerlijk zijn met dergelijke grote luidsprekers willen we altijd horen wat ze in het laag doen. Dan doe je deze luidsprekers zeker onrecht zoals me bleek na beluistering van de Living Stereo LP “Harry Belafonte in de Carnegie hal” (LSO -6007 2). Deze life opname uit 1960 staat erom bekend dat die goed opgenomen is in een akoestisch uitstekende zaal met natuurlijk een fantastische artiest met een stem die “staat als een klok”. Hij zingt daar met Odetta het nummer ”A hole in a pocket”. Voor wie het nummer niet kent: het is een soort van sketch. In het begin van het nummer roept Odetta, Belafonte om water te halen in een mandje waar een gat in zit. Je hoort Belafonte van achter het podium antwoorden en op het podium naar voren lopen. De Orfeo’s laten duidelijk horen hoe goed de opnametechniek in die tijd al was: het nummer klinkt zeer ruimtelijk met doortekende stemmen en veel details. 

Ook de CD van het Yuri Honig Trio “Star track” (9920102) uit 1996 staat bekend om zijn goede opname. Ik heb de CD al jaren maar val nog steeds voor hun uitvoering van het nummer van de Police “Walking on the moon”. Ik heb het nummer in veel ruimten gehoord, maar misschien een keer net zo dynamisch en dat in een ruimte die bekend staat voor zijn uitstekende (enigszins bizarre) akoestiek. Je hoort de bekkens precies geplaatst in de linker bovenhoek van de ruimte en dan dat inzetten van de sax…. 

Je ontkomt natuurlijk niet aan een LP waar een stevige basgitaar op staat. Ik heb de tweede LP van The Jimi Hendrix Eperience”, Axis bold as Love”. Het is een Japanse herpersing van Universal waar ik geen verwijzing op kan vinden. Het is een zeer matig opgenomen LP, maar toch klinkt die pompende bas toch wel erg realistisch, net niet te op de Orfeo. En wat bij deze LP ook erg opvalt, is het langer uitsterven van het laag van de bas. Dat hoor je bij heel veel luidsprekers echt niet zo. 

U mist klassiek in mijn betoog? Dat wordt in dit huishouden zeker ook gedraaid. Vrij bekend is de CD compilatie “Arabesque” van het Nederlandse kabelmerk Chrystal Cable. In het nummer “Danse Macabre” (dodendans) van Saint- Saens zit veel wat in klassiek aanspreekt: zijdezachte violen en aanzwellend laag van cello’s en contrabassen. Daarbij het gebruik van de xylofoon dat de indruk wekt dat gebruik gemaakt wordt van menselijke schedels: bizar verleidelijk op de Orfeos. 

Ik eindig met Van “the Man” Morrison met zijn LP “Avalon Sunset”. Ik heb de LP laatst gekocht voor 1 euro. Hij bleek in perfecte conditie te zijn. Dat je verschillende klankkleuren in een muziekstuk hebt hoor je natuurlijk vaker, maar bij de Orfeo hoor je de klankkleuren zelfs binnen de stem van Van Morrison!

Conclusie

Ik heb de Orfeo’s een week of vier in huis gehad en werkelijk van alles en nog meer erop gespeeld. Ik ben wel overtuigd van hun kwaliteit want het zijn werkelijke prachtige luidsprekers. Om het nog maar eens op te sommen: uitstekende ruimtelijke weergave, krachtig laag, zeer verfijnt hoog, klankkleuren en dat alles goed in balans. De prijs voor een paar is 8.800 euro. Gezien het afwerkingsniveau en de arbeidsintensieve bouwwijze vind ik dat wel een redelijke prijs. 

Mocht u een luidspreker in deze prijsklasse overwegen dan adviseert Puresound zeker de Orfeo eens thuis uitproberen. U hebt dan wel een stevige kamer nodig want ik denk dat ze in een ruimte die iets groter is dan mijn luisterzolder (ongeveer 60 kubieke meter) het nog net iets beter doen in het laag.

Charles referentie set 

Bronnen:
Oracle Delphi V platenspeler met Pluto koperen mat, Graham 2.2 arm en Benz Ruby 3 L element
Thorens 160 mark 1 platenspeler Hanze gemodificeerd en Denon DL 160 element
Meridian 506.20 CD speler

Phono voorversterker:
Whest PS 20.0

Versterkers:
Conrad Johnson Premier 17LS voorversterker
Conrad Johnson Premier 11 a (nu met Tung - Sol KT 120 eindbuizen)

Luidsprekers:
Monitor Audio 20 SE

Bekabeling:
Kimber PBJ interlinks 
Kimber 4 TC luidsprekerkabel 
Van den Hul 501 phonokabel
Russ Andrews power Cords
RP stekkerblok