Tekst en foto's: ©Charles Veg©puresound.be | 17 april 2017 |  <   > |
TAGS: Recensies |

Bfly Bodemplaat voor Thorens TD 320 platenspeler (en Thorens TD 160, Linn LP 12 e.d.)

Waar ik altijd graag naar toe ga, is de jaarlijkse analoge show in Krefeld. Er wordt namelijk niet alleen gedemonstreerd door fabrikanten en importeurs, maar ook door leden, vaak met de meest schitterende vintage en DIY apparatuur. En daar zag ik hem dan: een draaitafel die ik niet kende, maar er toch wel zeer bekend uitzag.

Bij nadere bestudering had ik het snel door. Ik had zojuist een recensie geschreven over de Thorens TD 320. In dit artikel gaf ik aan dat het Duitse Bfly-audio een soort “wieg” voor onder de TD 320 maakt die de speler extra ontkoppelt van zijn omgeving en ervoor zorgt dat de metalen bodem (een ongelukkige ontwerpkeus) niet kan resoneren. In het verleden werd deze bodem er dan ook vaak afgeschroefd en werd het chassis op dempers gezet. Erg onhandig bij deze kwetsbare draaitafel. 

Los van de eventuele geluidsmatige voordelen krijgt de TD 320 met deze “Absorberplatte” een belangrijke facelift. Het wat belegen jaren 80 uiterlijk wordt met een ingreep van minder dan 30 seconden weer helemaal jaren 2000!

(Thorens TD 320 met Absorberplatte)

 

(Thorens TD 320 zonder Absorberplatte)

Ik heb de “Asorberplatte” daarom maar in Duitsland besteld. Inclusief transport kostte me dat 225 euro, wat ik gezien het afwerkingsniveau een redelijke prijs vond. 

Koppelen of ontkoppelen: That‘s the question

Als audioapparatuur gekoppeld wordt aan de ondergrond, dan gaat de apparatuur mechanisch onderdeel uitmaken van de omgeving. Daarbij wordt de virtuele massa verhoogd, waardoor de resonantiefrequentie lager wordt naarmate die virtuele massa hoger wordt. Je verschuift de resonantiefrequentie dus naar beneden. Deze kan zo laag worden dat je hem niet meer waarneemt. Met producten als spikes wordt de apparatuur gekoppeld aan de ondergrond. 

Ontkoppelen kun je op twee manieren. De meest toegepaste is dempen. Dat doe je met dempers, rubbers, foam of zelfs olie. Een andere manier van ontkoppelen is isoleren. Dat kan door een subplateau in touwen of veren te zetten of zelfs door een mechanisch veld op te wekken. De onlangs door mij gerecenseerde producten van SSC vallen onder de categorie ontkoppelen en de producten van Bfly-audio onder de categorie dempen.

Ontwerpfilosofie Bfly-audio 

Bfly-audio is een interessant Duits audiomerk. Ze zijn begonnen met dempers voor onder apparatuur en zo langzamerhand hebben ze hun gamma van producten langzaam uitgebreid naar andere interessante en nuttige accessoires. Zeker leuk om eens op hun website te neuzen http://www.bfly-audio.de/  

Nu zijn er veel dempers op de markt en elke beginnende audiofiel probeert wel eens rubberachtig materiaal onder zijn apparatuur uit. Probleem met al dat dempend materiaal is, dat slechts een deel van het frequentiespectrum wordt aangepakt. Dat verklaart ook, dat sommige mensen baat hebben bij een bepaalde demper en anderen weer helemaal niet. Bfly-audio heeft daarom gekozen voor een combinatie van materialen, namelijk sorbothane, kurk vermengd met natuurrubber (caoutchouc) en aluminium. 

En volgens goed audiogebruik hebben ze ook duurdere versies en versies voor speciale doeleinden. Het is altijd maar de vraag of de duurdere versies nu zo veel beter zijn dan de goedkopere: in een echt goed restaurant is ook de huiswijn prima te drinken voor een veel lagere prijs.

Bfly- audio Absorberplatte

De “Absorberplatte” is een specifieke toepassing van de Bfly dempers. Bij die voor de TD 320 valt de metalen onderplaat in een soort van “wieg” zodat de plaat niet meer zichtbaar is.

Op de bovenkant van de plaat zitten vijf dempers die bestaan uit sorbothane en natuurkurk vermengd met natuurrubber. Na plaatsing van de TD 320 in de “wieg” zijn de resonanties, veroorzaakt door de metalen bodemplaat, verdwenen. Daar houdt het niet mee op, want onder de “Absorberplatte” zijn drie in hoogte verstelbare dempers geplaatst. Deze dempers zorgen ervoor dat de draaitafel geen last meer heeft van trillingen via de lucht ( bijvoorbeeld terugkoppeling van laaginformatie uit de luidsprekers) en ook via de vloer. Let wel: als u een houten vloer heeft en uw vrouw vindt het leuk om op de muziek te dansen, dan kunt u beter de platenspeler op de muur bevestigen, daar is geen kruid tegen gewassen. 

Het is een doordachte constructie waar bij het ontwerp rekening is gehouden met de resonantiefrequentie van de draaitafel zelf. Het niet goed afstemmen van apparatuur waarbij op verschillende manieren de frequenties worden gedempt kan namelijk zeer vreemde geluidseffecten tot gevolg hebben. Mijn ervaringen met Regufoam kunt u in het artikel over SSC producten lezen http://www.puresound.be/recensies/archive/2016/november/article/ontkoppelen-van-audioapparatuur-experimenteren-met-producten-van-ssc-en-regufoam

Luisterresultaten 

Ik heb de TD 320 in verschillende set-ups uitgeprobeerd, om te beginnen in de klassieke opstelling in de woonkamer. Daar staan een paar Cabasse Galiotes luidsprekers aangesloten op een Quad 34 voorversterker en een 303 eindversterker. Een prima set voor mijn dagelijkse gebruik, maar wel een set met beperkingen (menigeen zou trouwens blij zijn met dit geluid). Ik heb onder meer de LP “Jazz” van Ry Cooder gedraaid. Ik kan me voorstellen dat bepaalde draaitafels moeite hebben met de laaginformatie (grote trommel). Met de Bfly “Absorberplatte” is dat laag prima onder controle. Op “Avalon Sunset” speelt Van Morrison samen met Cliff Richard: een ietwat onwaarschijnlijke combinatie die prima uitpakt. De stem van Van “The Man” is prima in het midden geplaatst en Cliff staat er links naast, bijna tegen hem aangeleund. De geluidsverbetering met “Absorberplatte” bij deze plaat en vele anderen was onmiskenbaar. Het geluid werd vooral in het middengebied strakker, zonder aan muzikaliteit in te boeten. Stemmen en instrumenten komen daardoor ook wat “hoger” in het geluidsbeeld te staan. Voor mij is dat een kwaliteitskenmerk: niets hinderlijker dan een zangeres die kennelijk op het podium ligt te zingen. Live heb ik dat overigens maar eenmaal meegemaakt bij Julia Lo’ko, een Molukse zangeres die indertijd nog met Astrid Seriese en Mathilde Santing heeft opgetreden. 

Ik wilde toch ook weten hoe de TD 320 zijn werk zou doen op zolder, naast de Oracle Delphi platenspeler. Het resultaat verbaasde me toch wel even, want de laatste keer dat ik de TD 320 daar uitprobeerde klonk het toch wel een beetje suf en was het verschil met de Oracle wel erg groot. Die sufheid was nu toch echt verdwenen en Ry Cooder, Van “The Man” en Cliff klonken levensecht. Ook hier weer die strakheid en goede ruimtelijk weergave. Hetzelfde met vele andere platen. Wat me in beide sets opviel was dat het geluid net een fractie zachter klonk. Het is eenvoudig met de volumeknop op te lossen.

De TD 320 combinatie inclusief element en Bfly “Absorberplatte” heeft me iets van 1200 euro gekost en daarvoor krijg je veel waar voor je geld. Meer dan bij een Rega of Project van die prijs of daarboven, vermoed ik. De Oracle Delphi is ongetwijfeld de veel betere platenspeler, want als Cliff naast Van Morrison zingt op Avalon Sunset, zie je als het ware de contouren van hun stemmen en dat gaat weer een stuk verder dan de TD 320. Maar laat het duidelijk zijn het verschil tussen de Oracle combi en de TD 320 is met de Bfly toch wel een stuk minder geworden. Dus nog steeds ruimte voor ambitie. Ik heb nog eens het plan om mijn Benz Ruby element (inmiddels 2900 euro) op de TD 320 te zetten en te kijken wat het doet – Just for fun!

Conclusie

Ik ben zeer tevreden met mijn nieuwe aankoop: de Thorens TD 320 heeft een goed uitgevallen facelift gekregen en ook het geluid is er aanmerkelijk op vooruitgegaan. Hebt u een TD 320, dan is dit een serieuze upgrade die het geld meer dan waard is. Ik heb geen passende “Absorberplatte” voor mijn Thorens TD 160 uitgeprobeerd. Gezien de resultaten met de TD 320 verwacht ik ook daar een verbetering, evenals bij een wat oudere Linn LP 12 e.d. 

De TD 320 blijft nu op de luisterzolder staan, naast de Oracle. Binnenkort krijg ik er een voor mij gebouwde phonotrap bij, zodat ik beide platenspelers kan gebruiken zonder de kabels te verwisselen. De Thorens TD 160 mark 1 staat nu in de woonkamer. Binnenkort komt daar een nieuw element op: ik twijfel nog tussen een klassieke Denon 103 en een recente Ortofon Quintet Blue. Ik zal zeker een artikel over mijn uiteindelijke keuze schrijven.

Wordt vervolgd ….

Charles referentie set 

Platenspelers: Oracle Delphi V met Pluto koperen mat, Graham 2.2 arm, Benz Ruby 3 L element (MC) en DIY soundboard met SSC Netpoint 300 pucks en VLS kegels/ Thorens TD 320, TP 16.IV arm, Nagaoka MP 200 element (MM) en Bfly audio “Absorberplatte”
Digitaal: Meridian 506.20
Versterking: Phono voorversterking Whest PS 20.0, voorversterker Conrad Johnson Premier 17LS en eindversterker Conrad Johnson Premier 11 a (met Tung - Sol KT 120 eindbuizen)
Luidsprekers: Monitor Audio 20 SE 

Charles klassieke set 

Platenspeler: Thorens 160 mark 1 met TP 16.1 arm (Hanze gemodificeerd en met massief houten console van iep), Denon DL 160 element

Digitaal: Auralic mini streamer

Versterking:  Voorversterker Quad 34 en eindversterker Quad 303 (en 304)

Luidsprekers: Cabasse Galiotes